„Praca na Gewerbe” to właściwie paradoks słowny. Gewerbe to nic innego jak działalność gospodarcza, nie można być dlatego „zatrudnionym na Gewerbe”. Osoba prowadząca własną Gewerbe to przedsiębiorca, nie pracownik.

Dlaczego firmy niemieckie proponują osobom z Polski często założenie własnego Gewerbe?

Przed 1 maja 2011 r. wykonywanie pracy najemnej w Niemczech przez obywateli polskich wymagało uzyskania pozwolenia na pracę. Bez szczególnego pozwolenia można było natomiast prowadzić własną działalność gospodarczą. Założenie Gewerby umożliwiało obejście przepisów i świadczenie pracy bez pozwolenia.

Także po zniesieniu obowiązku posiadania pozwolenia na pracę zakładanie Gewerby zachowało swoją popularność.

Po pierwsze w niektórych branżach obowiązuje płaca minimalna. Płaca minimalna przysługuje jednak jedynie pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Udzielając zlecenia podwykonawcy, który formalnie prowadzi własną działalność, możemy mu płacić niższe stawki niż te które przysługiwałyby pracownikowi. W praktyce dotyczy to szczególnie branży budowlanej.

Po drugie nie musimy odprowadzać składek do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Udział pracodawcy w składkach do tych ubezpieczeń w Niemczech to ponad 20 % od kwoty wynagrodzenia brutto.

Czy to jest legalne?                                                                                                               Jeżeli faktycznie mamy zamiar prowadzić własną działalność gospodarczą, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zarejestrować Gewerbe. Jeżeli jest to jednak jedynie działalność pozorowana (Scheinselbständigkeit), należy liczyć się z następującymi konsekwencjami:

• karalność pracodawcy za nieodprowadzanie składek do kas emerytalno -rentowych i zdrowotnych,
• obowiązek odprowadzenia zaległych składek,
• ewentualnie karalność pracodawcy za niepłacenie wynagrodzenie minimalnego,
• karalność pracodawcy i pracownika za nieodprowadzanie podatku od wynagrodzenia,
• obowiązek odprowadzenia zaległego podatku.

Kiedy mamy do czynienia z jedynie pozorowaną działalnością gospodarczą? Orzecznictwo niemieckie wypracowało w tym zakresie następujące kryteria oceny:

Z faktycznym prowadzeniem działalności gospodarczej mamy do czynienia, jeżeli osoba prowadząca działalność

• sama ustala czas, miejsce i wymiar czasu pracy,
• posiada więcej niż jednego kontrahenta lub stara się o pozyskanie nowych kontrahentów,
• posiada własne pomieszczenia, narzędzia pracy, odzież roboczą,
• nie jest organizacyjnie włączona w inne przedsiębiorstwo,
• nie była wcześniej pracownikiem innego przedsiębiorstwa, na rzecz którego świadczy obecnie usługi w ramach własnej działalności,
• ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej (odpowiada z tytułu rękojmi za wykonane prace, wynagrodzenie naliczane jest od wykonanej pracy, nie na podstawie stawki godzinowej),
• sama organizuje swoje przedsiębiorstwo (rejestracja przedsiębiorstwa, najem pomieszczeń, wystawianie faktur, rachunkowość).

Z jedynie pozorowanym prowadzeniem działalności gospodarczej mamy natomiast do czynienia, jeżeli osoba prowadząca działalność

• jest zobowiązana do świadczenie pracy w wyznaczonym przez innych czasie, miejscu i wymiarze czasu pracy,
• posiada jedynie jednego kontrahenta i nie stara się o pozyskanie nowych,
• nie posiada własnych pomieszczeń, korzysta z narzędzi pracy i odzieży roboczej udostępnionych przez zleceniodawcę,
• jest organizacyjnie włączona w inne przedsiębiorstwo,
• była wcześniej pracownikiem innego przedsiębiorstwa, na rzecz którego świadczy obecnie usługi w ramach własnej działalności gospodarczej,
• nie ponosi ryzyka prowadzenia działalności (brak odpowiedzialności z tytułu rękojmi, wynagrodzenie naliczane na podstawie stawki godzinowej),
• nie zajmuje się organizacją własnego przedsiębiorstwa, to niemiecki zleceniodawca załatwia wszelkie formalności z tym związane.