Wprowadzenie
Sposoby nabywania obywatelstwa niemieckiego reguluje ustawa o obywatelstwie niemieckim (Staatsangehörigkeitsgesetz, w skrócie: StAG). Zgodnie z § 3 StAG obywatelstwo niemieckie może zostać nabyte przez
- urodzenie dziecka niemieckich rodziców lub rodziców od 8 lat zamieszkujących w Niemczech ,
- oświadczenie dziecka urodzonego przed 01.07.1993 r. posiadającego jedynie niemieckiego ojca,
- adopcję,
- zaświadczenie dla emigrantów pochodzenia niemieckiego (Spätaussiedler),
- nadanie obywatelstwa cudzoziemcowi.
Największe praktyczne znaczenie mają pierwszy i ostatni punkt tego zestawienia, postaram się dlatego przybliżyć czytelnikowi warunki nabywania obywatelstwa właśnie według tych zasad.
Urodzenie dziecka
Aktualny stan prawny
Według aktualnego stanu prawnego dziecko, którego ojciec lub matka posiadają obywatelstwo niemieckie, nabywa z chwilą urodzenia w Niemczech również automatycznie obywatelstwo niemieckie. Nieślubne dzieci nabywają obywatelstwo po ojcu, jeżeli ojciec Niemiec uzna ojcostwo. Dziecko rodziców cudzoziemców mieszkających od 8 lat z prawem do pobytu w Niemczech nabywa również obywatelstwo niemieckie z chwilą urodzenia w Niemczech.
Stan prawny do 30.06.1993 r.
Ślubne dziecko nabywa obywatelstwo zarówno po ojcu jak i po matce. Nieślubne dziecko nabywa obywatelstwo jedynie po matce.
Stan prawny do 31.12.1974 r.
Ślubne dziecko nabywa obywatelstwo jedynie po ojcu. Obywatelstwo po matce przysługuje jedynie
- dziecku nieślubnemu,
- w przypadku ślubnego dziecka: jeżeli dziecko w innym przypadku nie posiadałoby w ogóle żadnego obywatelstwa,
- w przypadku ślubnego dziecka: jeżeli dziecko oświadczyło w terminie do 31.12.1977 r., że pragnie nabyć obywatelstwo niemieckie.
Stan prawny do 31.12.1963 r.
Ślubne dziecko nabywa obywatelstwo tylko po ojcu. Obywatelstwo po matce przysługuje jedynie
- dziecku nieślubnemu,
- w przypadku ślubnego dziecka: jeżeli dziecko oświadczyło w terminie do 31.12.1977 r., że pragnie nabyć obywatelstwo niemieckie.
Stan prawny do 31.03.1953 r.
Ślubne dziecko nabywa obywatelstwo jedynie po ojcu. Obywatelstwo po matce przysługje jedynie dziecku nieślubnemu.
Postępowanie o stwierdzenie posiadania obywatelstwa niemieckiego
Osoby starające się o obywatelstwo niemieckie powołujące się na niemieckich przodków (pochodzenie) muszą w postępowaniu o stwierdzenie posiadania obywatelstwa wykazać, że istnieje między nimi a ich przodkami posiadającymi obywatelstwo niemieckie nieprzerwany łańcuch nabywania obywatelstwa przez urodzenie kolejnych pokoleń. Należy przy tym uwzględnić ww. zmiany stanu prawnego. Do 31.12.1974 r. istotne będzie w przypadku ślubnych dzieci zasadniczo jedynie obywatelstwo ich ojca, obywatelstwo matki będzie jedynie w wyjątkowych przypadkach miarodajne.
Często powracającym problemem jest kwestia utraty obywatelstwa niemieckiego przez Niemców pozostających na terenach przyznanych po I Wojnie Światowej Polsce. Osoby te traciły według postanowień Traktatu Wersalskiego obywatelstwo niemieckie i nabywały polskie. Ponowne nabycie obywatelstwa niemieckiego mogło następić przez wpis na tzw. Volkslistę w latach 1939 do 1945 oraz manifestowanie przynależności do narodowości niemieckiej (przykładowo posługiwanie się językiem niemieckim, przynależność do niemieckich organizacji). W szczególności niewystarczający będzie sam wpis na Volkslistę w katergorii III, w tych przypadkach konieczne będą zawsze dodatkowe dowody.
Wnisokodawcy zamieszkali w Niemczech składają wniosek w miejscowym urzędzie miejskim. Osoby zamieszkałe poza terytorium Niemiec składają wniosek do Federalnego Urzędu Administracyjnego (Bundesverwaltungsamt, 50728 Köln, www.bva.bund.de). Wniosek składamy na urzędowym formularzu, opłata od wniosku wynosi 25,00 EUR. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, z których wynika, że dany przodek posiadał obywatelstwo niemieckie (dowody osobiste, paszporty, zaświadczenia o zameldowaniu, książeczki wojskowe) i że wnioskodawca nabył obywatelstwo po tym przodku (akty małżeństwa i urodzenia, wypisy z kościelnych ksiąg zaślubionych i ochrzczonych). Bundesverwaltungsamt w większości przypadków będzie także we własnym zakresie zbierał materiał dowodowy wysyłając zapytania do polskich i niemieckich urzędów i instytucji. Postępowanie może dlatego trwać nawet do kilku lat. W przypadku stwierdzenia posiadania obywatelstwa urząd wydaje dowód posiadania obywatelstwa niemieckiego (Staatsangehörigkeitsausweis). Staatsangehörigkeitsausweis nie zastępuje dowodu osobistego czy paszportu, jest jedynie aktem administracyjnych stwierdzającym wiążąco dla innych organów państowych, że dana osoba posiada obywatelstwo niemieckie.
Nadanie obywatelstwa niemieckiego cudzoziemcowi
Cudzoziemcowi, który od co najmniej 8 lat na stałe zamieszkuje w Niemczech z prawem do pobytu, przysługuje na wniosek obywatelstwo niemieckie, jeżeli
- zgadza się z panującym demokratycznym ustrojem i nie popiera żadnych ugrupowań mających na celu obalenie tego ustroju,
- jest w stanie pokryć własne koszty utrzymania oraz koszty utrzymania swoich bliskich bez konieczności korzystania ze świadczeń opieki społecznej,
- utracił lub zrzeknie się swego dotychczasowego obywatelstwa (ten wymóg nie dotyczy obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej, w szczególności Polacy nie muszą zrzekać się swojego obywatelstwa),
- nie był karany,
- potrafi porozumieć się w języku niemieckim,
- wykaże się znajomością podstaw prawnych i społecznych stosunków panujących w Niemczech.
Dzień dobry
Moje pytanie jest nastepujace: czy po moim pradziadku mógłbym starac sie o obywatelstwo niemieckie? Jestem teraz w Niemczech i pracuje zawodowo. Jak mógłbym starac sie o nadanie mi obywatelstwa niemieckiego? Czy lepiej postarac sie udowodnić przodków tj mojego pradziadka czy poczekać te 3 lata? Jak ta procedura wyglada?
Pozdrawiam
Prosiłbym o jakiekolwiek informacje;)
pozdrawiam
@Marcin
Jeżeli mieszka Pan w Niemczech, składa Pan wniosek we właściwym według miejsca zamieszkania urzędzie miejskim. Może Pan złożyć dwa wnioski, jeden o stwierdzenie posiadania obywatelstwa po pradziadku, drugi o nadanie z tytułu długiego pobytu w Niemczech.
Dobry wieczór. Mam pytanie. Ojciec dziecka jest Niemcem. Matka Polka. Dziecko ma już 12 lat. Nie ślubne. Urodzone w Polsce. Czy o obywatelstwo należy złożyć wniosek w ambasadzie czy samo w sobie z automatu to dziecko ma obywatelstwo? I co najważniejsze czy organizacja Jugendamt nie zainteresuje się takim dzieckiem? Czy oni działają tylko na terenie Niemiec? Bardzo proszę o informację. Za co z góry dziękuję. Pozdrawiam serdecznie ?
Po uznaniu ojcostwa przez ojca dziecko nabywa automatycznie obywatelstwo. Jugendamt nie ma żadnych uprawnień w Polsce.
Bardzo dziękuję za odpowiedź. Ojcostwo potwierdzono poprzez badanie DNA, którego żądał ojciec Niemiec. Czyli mam rozumieć, że w dokumentach np przy składaniu jakichś wniosków muszę wpisywać obywatelstwo dziecka niemieckie? Pytam, bo zawsze wpisywałam polskie, z braku wiedzy na ten temat.
Dzień dobry
W roku 2003 otrzymałem zaświadczenie o posiadaniu obywatelstwa niemieckiego, dokument był ważny do roku 2016. W jaki sposób uzyskać nowe potwierdzenie?
@ H
Potwierdzenie ojcostwa przez badanie DNA nie jest tym samym co uznanie ojcostwa. Ojciec musi uznać dziecko jako swoje przed sądem lub notariuszem. Jeżeli nie zrobi tego dobrowolnie, można go pozwać. Dopiero po uznaniu ojcostwa względnie stwierdzeniu przez sąd, dziecko nabędzie obywatelstwo.
@ Rad
Wniosek o wydanie nowego Staatsangehörigkeitsausweisu składamy w tym samym urzędzie, który wydał pierwotny dokument. Jeżeli mieszka Pani w Polsce, będzie to prawdopodobnie Bundesverwaltungsamt.
Czy jeżeli jestem nieślubnym dzieckiem obywatela niemieckiego (ur. 1991) to możliwe jest uzyskanie obywatelstwa niemieckiego na tej podstawie? Jestem uznany jako jego potomek zarówno przed kierownikiem USC jak i ujęty w jego Familienstammbuch.
Witam. Proszę o informację czy i w jaki sposób mogę starać się o obywatelstwo niemieckie jeśli jestem osobą nie urodzoną w związku małżeńskim. Matka jest Polką, ojciec Niemcem z pochodzenia. Ojcostwo zostało uznane przez Ojca tuż po moim urodzeniu. Rok mojego urodzenia: 1986.
Ja też mam pytanie. Dziadek ost-preus, rodzony w Danzig, jeszcze żyje od 30lat we Frankfurcie. Po nim mój ojciec dostał staatsangehörigkeitsausweis. Mieszkał w DE krótko (miał już niemieckie dokumenty). Wyjechał jednak do PL i nie wiem na jakich zasadach zrzekł się obywatelstwa. Pochodzenie idzie w linii: dziadek > mój ociec > ja. Wszyscy mamy niemieckie nazwisko. Nie mieszkałem w DE. Przebywałem wiele razy lecz były to jedynie wakacje. Język znam średnio. Nie pamiętam jakimi dokumentami dysponowali moi rodzice. Wiem że w 1990 roku byliśmy na wakacjach i dziadek coś załatwiał. Załatwił tak że jugendamt przysłał nam wezwanie do grundschulle. Wyjechaliśmy jednak do PL.
Czy nadal mogę starać się o swój staatsangehörigkeitsausweis i wyjazd do DE? Chciał bym zrzec sie PL obywatelstwa i zostać na stałe w DE. Mam 43 lata. Niestety, byłem w PL karany (tylko za alimenta). W DE nigdy nie byłem karany ani notowany. Gdzie się udać po więcej informacji? Mieszkam w Polsce.
@ A.
Jeżeli ojciec uznał ojcostwo, przysługuje obywatelstwo niemieckie.
@ Kamila
Jeżeli ojciec uznał ojcostwo, przysługuje obywatelstwo niemieckie. Jeżeli mieszka Pani w Polsce, należy złożyć wniosek do Bundesverwaltungsamtu.
Mój ojciec urodzony w Niemczech 1928r. Dziadkowie brali ślub też w niemczech. Gdy zmarł dziadek ojciec miał 3 lata babka z ojcem wyjechała do Polski. Czy w takim wypadku jest szansa na obywatelstwo niemieckie po przodkach. Mam niemiecki akt urodzenia ojca. Aktu ślubu dziadków nie posiadam. Dziękuję za odpowiedź.
@Temma
Jeżeli dziadek posiadał w chwili urodzenia ojca obywatelstwo niemieckie, to nabył je także ojciec. Jeżeli ojciec do chwili Pani urodzenia nie stracił i nie zrzekł się obywatelstwa niemieckiego, nabyła je Pani również.
Witam mam pytanie mieszkam z synem na terenie Niemiec już 12 lat syn jest ze mną tu od 2 roku życia jak by to wyglądało gdyby chciał się postarać o obywatelstwo niemieckie?
Witam , pytanie dotyczy mojej mamy, na terenie niemiec mieszka od wrzesień 2013, rok pozniej wyszla za maz za obywatela niemiec i mieszkali razem Koło Köln , w sierpień 2018 zmarł i mama sie przeprowadzila w lutym 2019 do Görlitz i tutejszy urzad dla cudzoziemców wydal postanowienie ze nie ma prawa do pobytu na terenie niemiec i musi kraj opuscic . Niestety nie wyrobila sobie dowodu niemieckiego bo jak twierdzila ze na to jest czas ktorego zabrakło, po mężu ma rentę
@Piotr Dąbrowski
Obywatela kraju członkowskiego UE można wydalić jedynie w wyjątkowych przypadkach (np. jest karany albo nie ma środków na życie). Mama ma miesiąc czasu na odwołanie się od decyzji. Należy dochować terminu odwołania, w innym przypadku decyzja stanie się prawomocna.
Mieszkam od 8 lat w Niemczech. Właściwie spełniam wszystkie wymogi i oczekiwania tzn: utrzymuje siebie i rodzinę, nie korzystam z zasiłków, mowie niemal płynnie po niemiecku, znam historie i terazniejszosc społ-polit-ekonomiczną (choćby z racji wykonywanego zawodu) itd. Niestety ktos w PL niesłusznie oskarżył mnie o oszustwo a Sąd orzekł moja winę. Skutkiem tego otrzymałem wyrok w zawieszeniu w PL. Czy w związku z tym mogę się nadal starać o obywatelstwo niemieckie czy…powinienem zapomnieć? Jeśli tak to czy w ogóle czy tylko na jakiś czas? Serdecznie pozdrawiam dziękuję za życzliwość
Czy metryki i akty urodzenia mają jakąś ważność?Mam je przetłumaczone dosyć dawno i chciałem złożyć teraz papiery na obywatelstwo.
@Darek
Urząd może domagać się dokumentów nie starszych niż 3 miesiące. Ale nie zawsze to robi. Proponuję spróbować najpierw z tymi, które Pan posiada. W najgorszym przypadku przyjdzie wezwanie do przedłożenia nowszych.
Witam!mam do pana pytanie-od kilkudziesięciu lat mój ojciec szukał informacji o swoim ojcu a moim dziadku ,o którym nic nie wiedzieliśmy. Ojciec (no i ja)ma nazwisko panieńskie swojej matki ,w dowodzie wpisane nn .Ostatnio udało mi sie odszukać w jednym z archiwów akt urodzenia dziadka w 1897r pisany po niemiecku z terenu obecnego Inowrocławia. Dodatkowo na tym niemieckim akcie urodzenia jest adnotacja ,że dziadek uznaje w 1943r ojcostwo mojego taty.Czy te dokumenty sa wystarczające do uzyskania obywatelstwa przez tatę urodzony 1943 i ja urodzony 1976r?czy trzeba zdawac jakies egzaminy?
Panie Kamilu!mam do pana pytanie-od kilkudziesięciu lat mój ojciec szukał informacji o swoim ojcu a moim dziadku ,o którym nic nie wiedzieliśmy. Ojciec (no i ja)ma nazwisko panieńskie swojej matki ,w dowodzie wpisane nn .Ostatnio udało mi sie odszukać w jednym z archiwów akt urodzenia dziadka w 1897r pisany po niemiecku z terenu obecnego Inowrocławia. Dodatkowo na tym niemieckim akcie urodzenia jest adnotacja ,że dziadek uznaje w 1943r ojcostwo mojego taty.Czy te dokumenty sa wystarczające do uzyskania obywatelstwa przez tatę urodzony 1943 i ja urodzony 1976r?czy trzeba zdawac jakies egzaminy?
Witam mam pytanie odnośnie obywatelstwa dla dziecka jeśli obydwoje rodziców przebywa na terenie Niemiec 8 lat . W 2020 roku w lipcu minie 8 lat od zameldowania czy jeśli dziecko urodzi się wcześniej ale w 2020 to przysługuje prawo do obywatelstwa niemieckiego ? Czy liczony jest rok kalendarzowy czy od momentu meldunku ? Pozdrawiam