Podstawy prawne

Prawo Unii Europejskiej nakłada na państwa członkowskie obowiązek zbierania, segregowania i utylizacji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE)). Ustawodawca niemiecki realizuje cele ww. dyrektywy przede wszystkim przez Ustawę o sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Elektro- und Elektronikgerätegesetz, w skrócie: ElektroG). Ustawa nakłada szereg obowiązków na producentów i sprzedawców sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w szczególności także pochodzącego z innych krajów, przykładowo z Polski.

Przedmiotowy zakres obowiązywania

Ustawie podlega zasadniczo każdego rodzaju sprzęt, którego działanie wymaga energii elektrycznej (§ 2 ust. 1 ElektroG). Przedmiotowy zakres obowiązywania ustawy obejmuje w szczególności małe i duże AGD, sprzęt RTV, komputery stacjonarne, laptopy, telefony komórkowe i lampy.

Podmiotowy zakres obowiązywania

Obowiązki wynikające z ustawy obciążają przede wszystkim producentów. Osoby wprowadzające na terytorium Niemiec sprzęt elektryczny i elektroniczny są jednak traktowane jak producenci (§ 3 ust. 11 ElektroG), jeżeli faktyczny producent i jego wprowadzony do obrotu sprzęt nie został w odpowiedni sposób zgłoszony. Sprzedawca sprzętu zakupionego w Polsce będzie dlatego często samodzielnie musiał zgłosić wprowadzony na niemiecki rynek sprzęt. Dotyczo to w szczególności następujących przypadków:

• polski producent nie jest zarejestrwoany w systemie EAR
• polski producent jest wprawdzie zarejestrowany w systemie EAR, ale sprzęt nie był przeznaczony na eksport a sprzedawca zakupił go od polskiego pośrednika (tzw. eksport równoległy)
• sprzęt pochodzi od polskiego przedstawiciela niemieckiego producenta, ten polski przedstawiciel nie jest zarejestrowany w systemie EAR, sprzedawca wprowadza sprzęt ponownie na rynek niemiecki (tzw. reimport).

Obowiązek rejestracji w systemie EAR

Producent (względnie sprzedawca) jest w pierwszej kolejności zobowiązany do rejestracji działalności oraz zgłoszenia sprzętu, który ma zamiar wprowadzić, w systemie EAR:

https://www.ear-system.de/ear-portal/

Rejestracja w podobnzch systemach w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej nie zastępuje rejestracji w systemie EAR i nie zwalnia z tego obowiązku.

Gwarancja

Producent (względnie sprzedawca) jest zobowiązany do przedłożenia gwarancji pokrycia kosztów utylizacji wyłączonej z ewentualnej masy upadłościowej. Wysokość kwoty gwarancyjnej jest uzależniona od ilości i rodzaju wprowadzanego do obrotu sprzętu elektrycznego. Kwoty nie wydają się być zbyt wygórowane, wymagana gwarancja za wprowadzenie 10 t telewizorów wynosi przykładowo 320 EUR.

Obowiązek odbioru i utylizacji

Stiftung EAR (fundacja organizująca system zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych) wzywa zarejestrowane podmioty do odbioru i utylizacji konkretnych ilości zużytego sprzętu w wyznaczonych miejscach na terytorium Niemiec. Brak odbioru w wyznaczonym terminie stanowi wykroczenie. W przypadku spełnienia obowiązku konto użytkownika w systemie EAR zostaje odpowiednio wyrównane.

Miesięczne i roczne zgłoszenia

Do 15 dnia każdego miesiąca należy zgłosić ilość i rodzaj urządzeń wprowadzonych do obrotu w ubiegłym miesiącu kalendarzowym. W zgłoszeniach rocznych należy podsumować obrót w ubiegłym roku kalendarzowym.

Koszty uczestnictwa w systemie EAR

Koszty uczestnictwa w systemie EAR wynikają z rozporządzenia ElektroGKostV.

Najważniejsze opłata wynoszą

• 182,70 EUR za zgłoszenie urządzenia
• 46,90 EUR za zmiany w zgłoszeniu
• 288,90 EUR za kontrolę gwarancji
• 10,60 EUR za wezwanie do odbioru pojemnika w punkcie zbiorczym
• 10,60 EUR za wezwanie do ustawienie nowego pojemnika w punkcie zbiorczym.

Usługodawcy

Istnieją firmy kompleksowo obsługujące większości spraw związanych z obowiązkami wynikającymi z ustawy ElektroG, przykładowo: www.garantiesystem-altgeraete.de, www.weee-all-garantie.de lub www.take-e-way.pl. Producent (względnie sprzedawca) musi jedynie miesięcznie i rocznie zgłaszać usługodawcy ilość i rodzaj urządzeń wprowadzonych do obrotu, wszystkie inne czynności wykona za niego usługodawca.

Koszty firmy Bitcom Servicegesellschaft mbH (garantiesystem-altgeraete) wynoszą przykładowo według kalkulatora opłat zamieszczonego na stronie internetowej 290,40 EUR netto rocznie przy wprowadzeniu 10 t telewizorów. Koszty pozostałych usługodawców powinny być zbliżone. Firma take-e-way oferuje swe usługi także w języku polskim.

Oznaczenie sprzętu danymi producenta, datą wprowadzenia do obrotu i znakiem „przekreślony kosz na śmieci” (§ 9 ElektroG)

Urządzenia należy opatrzyć oznaczeniem, które umożliwi jednoznacznie identyfikacje importera, może to być

• nazwa firmy, przykładowo „XYZ GmbH”
• numer rejestracyjny w systemie EAR
• znak towarowy.

Rodzaj oznaczenia naszego sprzętu będziemy musieli podawać przy zgłoszenie rejestracyjnym.

Na sprzęcie musi znajdować się również data wprowadzenia do obrotu, przykładowo „Datum der Inverkehrbringung: 22.11.2016”.

Na sprzęcie musi znajdować się symbol „przekreślony kosz na śmieci” jak w załączniku do ustawy ElektroG.

Sprzęt może być oznaczony naklejkami o odpowiedniej treści, takie naklejki powinny zostać czytelne także po

• 15 sekundach pocierania gąbką nasączoną wodą
• a następnie 15 sekundach pocierania gąbką nasączoną eterem naftowym.

Po tym teście naklejki powinny nadal gładko przylegać do powierzchni i nie falować się.

Obowiązek podawania numeru rejestracyjnego (§ 6 ust. 3 ElektroG)

Numer rejestracyjny nadany przez Stiftung EAR należy podawać w korespondencji firmowej i na fakturach. Prawidłowy skrót to: WEEE-Reg.-Nr. DE xxxxxxxx.

Obowiązek informowania klientów

Na ulotce załączonej do produktu należy informować klientów konsumentów o możliwościach zwrotu zużytego sprzętu i znaczeniu symbolu „przekreślony kosz na śmieci”.

Sankcje w przypadku naruszenia przepisów ustawy ElektroG

Naruszenia przepisów ustawy ElektroG mogą polegać przykładowo na sprzedaży urządzeń niezarejestrowanych w systemie EAR, niewystarczającej gwarancji czy braku podawania numeru rejestracyjnego w korespondencji firmowej. W praktyce najczęstszym naruszeniem będzie sprzedaż niezarejestrowanych urządzeń spowodowana brakiem wiedzy sprzedawcy o istniejących obowiązkach. Brak wiedzy nie uchroni sprzedawcy jednak przed ewentualnymi sankcjami.

Postępowania karnoadministracyjne wynikające z naruszeń przepisów ustawy prowadzi Federalny Urząd ds. Ochrony Środowiska (Bundesumweltamt). Grzywna pieniężna może wynosić do 100.000 EUR, możliwy jest również przepadek dochodów uzyskanych ze sprzedaży niezarejestrowanego sprzętu. W praktyce przy pierwszym naruszeniu przepisów i niewielkiej ilości sprzedanych urządzeń kara nie powinna przekroczyć kilku tysięcy EUR.

Sprzedaż niezarejestrowanych urządzeń narusza ponadto zasady uczciwej konkurencji. Konkurent może wezwać naruszyciela do zaniechania dalszych naruszeń oraz poddania się karze umownej (tzw. Abmahnung). Konieczność pokrycia kosztów zastępstwa adwokackiego konkurenta może kosztować naruszyciela również kilkaset EUR.

ZDJĘCIA: ŹRÓDŁO WWW.FLICKR.COM, LINK DO LICENCJI, 1) muell15, LINK DO ZDJĘCIA, AUTOR: jigidijag, 2) MAN Müllwagen in Aachen, LINK DO ZDJĘCIA, AUTOR: Norbert Schnitzler, 3) durchgestrichene Abfalltonne, Anhang zum ElektroG