Nakaz zapłaty (Mahnbescheid) stanowi najszybszą możliwość uzyskania tytułu egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi zamieszkałemu lub posiadającemu siedzibę firmy w Niemczech.

Wniosek o wydanie nakazu zapłaty może zostać złożony na urzędowym formularzu dostępnym w sądach i sklepach papierniczych lub przez stronę internetową www.online-mahnantrag.de. Po wprowadzeniu wszystkich danych dotyczących wierzyciela, dłużnika i kwoty roszczenia należy wydrukować  i podpisać wniosek, a następnie wysłać pocztą do właściwego sądu nakazowego. Złożenie wniosku bezpośrednio przez Internet jest możliwe jedynie w przypadku posiadania przez wnioskodawcę kwalifikowanej sygnatury elektronicznej.

Osoby zamieszkałe w Polsce składają wniosek do sądu w Berlinie (pierwsza strona wniosku). Na drugiej stronie należy wybrać formę wniosku (wydruk lub forma elektroniczna w przypadku posiadania elektronicznej sygnatury). Na następnych stronach podajemy dane pełnomocnika (Prozessbevollmächtigten erfassen), dane wnioskodawcy (Antragstellerdaten), dane przeciwnika wniosku (Antragsgegner), rodzaj i wysokość kwoty roszczenia (Anspruch/Forderung), wydatki i roszczenia uboczne (Auslagen und Nebenforderung), informacje ogólne do wniosku (allgemeine Angaben zum Antrag).

Wniosek o wydanie nakazu zapłaty może dotyczyć jedynie wymagalnych roszczeń pieniężnych. Dochodzenie roszczeń innego rodzaju, przykładowo o wydanie rzeczy, nie jest możliwe w tej formie. W przeciwieństwie do polskiego prawa procesowego złożenie wniosku nie wymaga ani uzasadnienia ani przedłożenia dowodów. Wnioskodawca podaje jedynie podstawę prawną roszczenia (przykładowo umowa kupna-sprzedaży, umowa najmu) i kwotę roszczenia.

Opłata od wniosku wynosi 1/2 jednej pełnej opłaty sądowej. Wysokość jednej opłaty sądowej jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu i wynika z załącznika 2 do ustawy o kosztach sądowych (Anlage 2 zum Gerichtskostengesetz). Jeżeli wartość przedmiotu sporu (kwota roszczenia) wynosi przykładowo 4.000,00 EUR, będziemy musieli zapłacić 63,50 EUR opłaty sądowej (1/2 pełnej opłaty, pełna opłata wynosi 127,00 EUR). Opłatę wpłacamy po otrzymaniu wezwania z sądu.

Po uiszczeniu opłaty sąd doręczy przeciwnikowi wniosku nakaz zapłaty i wezwie go do zapłacenia kwoty roszczenia lub złożenia sprzeciwu w terminie dwóch tygodni  od daty doręczenia pisma.

W przypadku złożenia sprzeciwu – który również nie wymaga żadnego uzasadnienia przez przeciwnika wniosku – sąd wezwie wnioskodawcę do uiszczenia pozostałej części opłaty sądowej a następnie przekaże sprawę do właściwego miejscowo sądu postępowania głównego. Sąd postępowania głównego wezwie wnioskodawcę do uzasadnienia wniosku, a przeciwnika do złożenia odpowiedzi. Dalsze postępowanie będzie toczyło się w zwykłym trybie postępowania cywilnego.

W przypadku braku złożenia sprzeciwu przez przeciwnika wniosku wnioskodawca będzie musiał w drugim kroku złożyć wniosek o wydanie nakazu egzekucyjnego (Vollstreckungsbescheid). Formularz tego kolejmego wniosku przesyła sąd nakazowy wraz z powiadomieniem o doręczeniu nakazu zapłaty. Na formularzu wnioskodawca podaje, czy w jakiej kwocie przeciwnik wniosku dokonał zapłaty. Po doręczeniu nakazu egzekucyjnego przeciwnik wniosku może ponownie złożyć sprzeciw. Także w przypadku sprzeciwu od nakazu egzekucyjnego sąd nakazowy przekazuje sprawę do sądu postępowania głównego. Jeżeli przeciwnik wniosku nie złoży natomiast sprzeciwu od nakazu zapłaty, ten staje się prawomocny i stanowi tytuł egzekucyjny.

Dwustopniowość postępowania nakazowego w Niemczech jest spowodowana brakiem kontroli zasadności roszczenia przez sąd nakazowy. Aby chronić przeciwnika wniosku, daje się mu w zamian dwie okazje do złożenia sprzeciwu.