Prawa kupującego w przypadku wad technicznych zakupionego samochodu

1363983297_Car_by_Artdesigner.lvPodstawy prawne

Regulacje dotyczące praw kupującego w przypadku nabycia wadliwego towaru znajdziemy przede wszystkim w §§ 434 do 444 niemieckiego Kodeksu Cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, dalej: BGB). Zgodnie z § 437 BGB kupujący może

  • żądać od sprzedawcy usunięcia wady (Nacherfüllung) lub
  • obniżyć cenę zakupu (Minderung), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie, lub
  • odstąpić od umowy (Rücktritt), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie,
  • oraz żądać odszkodowania (Schadensersatz), jeżeli sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wadę a kupujący poniósł szkodę.

Pojęcie wady

Usterki techniczne pojazdu nie zawsze stanowią wadę w sensie prawnym. Zgodnie z § 434 BGB mamy do czynienia z wadą, jeżeli stan towaru jest niezgodny ze stanem uzgodnionym w umowie (względnie stan towaru uniemożliwia wykorzystanie zgodnie z jego przeznaczeniem). Znane kupującemu usterki techniczne nie będą więc stanowiły wady pojazdu. Jeżeli sprzedawca powiadomił nas o niesprawnej klimatyzacji, nie będziemy mogli domagać się później jej naprawy.

Wada a zwykłe zużycie

Nie mamy również do czynienia z wadą w sensie prawnym, jeżeli awarii ulegnie część, która podlega zwykłemu zużyciu (Verschleiß) w trakcie eksploatacji. Czy awaria danej części to już wada czy jedynie zwykłe zużycie zależy przede wszystkim od rodzaju tej części i przebiegu pojazdu. Jako zwykłe zużycie nie stanowiące wady sądy uznały przykładowo:

  • awaria alternatora przy 123.000 km przebiegu (AG Berlin Pankow-Weissensee, sygn. akt: 4 C 413/07),
  • nieszczelne uszczelki głowicy cylindra przy 70.000 km (AG Fürstenwalde, sygn. akt: 13 C 557/02),
  • nieprawidłowa geometria zawieszenia w 8-letnim samochodzie (wyrok LG Hof z dnia 23.07.2003, sygn. akt: 32 O 713/02),
  • zużyte klocki hamulcowe przy 63.000 km przebiegu (LG Aachen, sygn. akt: 6 S 99/03),
  • lekka utrata oleju ze skrzyni biegów przy 110.000 km przebiegu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
  • mniejsze zadrapania karoserii 5-letniego samochodu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
  • dziurawy skraplacz klimatyzacji w 9-letnim samochodzie (AG Dresden, sygn. akt: 107 C 3017/04).

Z wadami pojazdu mamy natomiast do czynienia w następujących przypadkach:

  • awaria automatycznej skrzyni biegów przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/05),
  • niesprawny tempomat w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02)
  • awaria ogrzewania siedzenia kierowcy w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02),
  • mocno zardzewiałe drzwi w 6-letnim samochodzie (LG Köln, sygn. akt: 36 O 170/11),
  • awaria sprzęgła przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/06),
  • zużycie 1,43 l oleju na 1.000 km w 9-letnim Nissanie Primera (AG Halle (Saale), sygn. akt: 93 C 2126/10).

Typowe pojęcia opisujące stan pojazdu

1363895026_RegisterW obrocie samochodami używanymi istniej szereg stale powracających pojęć opisujących stan techniczny pojazdu, warto poznać ich znaczenie przed dokonaniem decyzji o zakupie pojazdu. Niektóre pojęcia mają różne znaczenie w zależności od tego, czy samochód oferuje profesjonalny sprzedawca czy osoba prywatna.

  • Unfallfrei (bezwpadkowy) – Jeżeli samochód sprzedaje osoba prywatna, zwrot ten oznacza jedynie, że podczas użytkowania pojazdu przez sprzedającego nie doszło do żadnego poważnego wypadku i nie ma on też żadnej wiedzy o ewentualnych wcześniejszych wypadkach (wyrok LG München z dnia 02.10.2003, sygn. akt: 32 O 11282/03). Tylko w przypadku profesjonalnego sprzedawcy zwrot „unfallfrei“ gwarantuje bezwypadkowość pojazdu w okresie użytkowania go przez wszystkich wcześniejszych użytkowników.
  • Aus erster Hand (z pierwszej ręki) – Samochód miał przed sprzedażą tylko jednego właściciela. Pojazdy, z których korzystała większa ilość osób, przykładowo z wypożyczalni samochodów, nie pochodzą „z pierwszej ręki“, nawet jeżeli według karty pojazdu miały tylko jednego właściciela (wyrok OLG Stuttgart z dnia 31.07.2008, sygn. akt: 19 U 54/08).
  • Gekauft wie gesehen (stan techniczny jest znany nabywcy) – Wykluczenie odpowiedzialności za wady widoczne na pierwszy rzut oka, przykładowo zadrapania i wgniecenia karoserii, uszkodzone radio czy klimatyzacja. Sprzedawca pozostaje nadal odpowiedzialny za wady, których kupujący na pierwszy rzut oka zauważyć nie mógł, przykładowo zbyt duże zużycie oleju silnikowego.
  • Kilometerstand/Tachostand (stan licznika) – Jeżeli profesjonalny sprzedawca podaje stan licznika bez żadnych dodatkowych uwag, kupujący może wychodzić z założenia, że stan licznika odpowiada faktycznemu przebiegowi pojazdu (wyrok OLG Rostock z dnia 11.07.2007, sygn. akt: 6 U 2/07). Jeżeli natomiast stan licznika podaje osoba prywatna, nie musi on koniecznie odpowiadać faktycznemu przebiegowi (wyrok LG Kiel z dnia 13.08.2014, sygn. akt: 9 O 262/13).
  • Laufleistung (przebieg) – Zarówno w przypadku profesjonalnego sprzedawcy jak i w przypadku osoby prywatnej pojęcie „Laufleistung“ oznacza faktyczny przebieg.

Usunięcie wady

Podstawowym prawem kupującego w przypadku wady towaru jest roszczenie o usunięcie wady (Nacherfüllung). Usunięcie wady może nastąpić przez naprawę lub dostarczenie nowej rzeczy (§ 439 ust. 1 BGB). W przypadku pojazdów używanych dostarczenie drugiego pojazdu używanego o zbliżonych parametrach będzie w większości przypadków praktycznie niemożliwe, sprzedającemu pozostaje jedynie usunąć wadę przez naprawę.

Kupujący powinien wezwać sprzedającego do usunięcia wady w wyznaczonym terminie. Termin do usunięcia wady musi być odpowiednio długi, prostej wymiany ogólnie dostępnych wycieraczek do szyb można dokonać już w kila dni, wymiana silnika w samochodzie zabytkowym może potrwać nawet do kilku miesięcy. W orzecznictwie przyjmuje się, że stosowny termin wynosi regularnie od jednego do czterech tygodni.

Wszystkie związane z usunięciem wady wydatki, w tym koszty transportu, robocizny i części zamiennych, ponosi sprzedający (§ 439 ust. 2 BGB).

Obniżenie ceny zakupu

Jeżeli sprzedający nie usunie wady w wyznaczonym terminie, kupujący może obniżyć cenę zakupu i żądać zwrotu różnicy od sprzedającego (§ 441 BGB). Kwota obniżenia odpowiada różnicy między wartością w pełni sprawnego pojazdu a pojazdu wadliwego. Kupujący dokonuje obniżenia przez oświadczenie wobec sprzedającego.

Odstąpienie od umowy

Zamiast obniżać cenę kupujący może odstąpić od umowy, oddać sprzedającemu samochód i żądać zwrotu pieniędzy (§§ 440, 323, 346 BGB). Odstąpienie od umowy jest wykluczone w przypadku drobnych wad samochodu. Niewiele większy przebieg niż ten podawany przez sprzedającego, będzie taką drobną wadą nieuprawniającą do odstąpienia od umowy.

1363894972_BusinessOdszkodowanie

Obok ww. roszczeń kupujący, który poniósł jakąś dalej idącą szkodę, może domagać się odszkodowania od sprzedającego. Jeżeli sprzedający zapewnił przy sprzedaży, że pasek rozrządu jest nowy, a na trasie dojdzie do zerwania rozrządu, bo tak naprawdę był ostatni raz wymieniany 5 lat temu, to sprzedający będzie nie tylko musiał naprawić silnik, ale także pokryć koszty odholowania samochodu.

Wykluczenie odpowiedzialności

Wspominałem już wyżej o znaczeniu klauzuli „Gekauft wie gesehen“. W praktyce znajdują zastosowanie także inne klauzule ograniczające odpowiedzialność sprzedającego. Przykładowo:

  • Das Auto wird unter Ausschluss der Gewährleistung verkauft.
  • Der Verkäufer haftet nicht für Mängel.
  • Der Käufer verzichtet auf die Geltendmachung von Gewährleistungsansprüchen.

Prawo niemieckie w znaczącym stopniu wyklucza możliwość ograniczenia odpowiedzialności sprzedającego za wady. Zapisy o ww. treści będą w wielu przypadkach niezgodne z prawem i nieważne. W szczególności ograniczenie odpowiedzialności sprzedawcy jest nieważne, jeśli

  • sprzedający jest profesjonalnym sprzedawcą a kupujący konsumentem (§§ 475, 437 BGB) lub
  • sprzedający zataił znane mu wady pojazdu (§ 444 BGB) lub
  • sprzedający korzysta z wzorca umownego (zapisy nie są indywidualnie ustalane), a ograniczenie odpowiedzialności obejmuje również przypadki rażącego niedbalstwa i umyślności oraz szkody osobowe (§ 309 pkt. 7a i 7b).

Jeżeli jednak wykluczenie odpowiedzialności jest ważne, kupujący traci ww. prawa do usunięcia i naprawy wady, odstąpienia od umowy czy odszkodowania.

Przedawnienie roszczeń

Wszystkie ww. roszczenia z tytułu rękojmi przedawniają się z upływem 2 lat od daty wydania samochodu (§ 438 ust. 1 BGB). Ten okres może zostać umownie skrócony, skrócenie okresu przedawnienia podlega jednak ograniczeniom, jeżeli samochód został zakupiony u profesjonalnego sprzedawcy. Profesjonalny sprzedawca nie może w ogóle skrócić okresu przedawnienie w przypadku sprzedaży nowych rzeczy, w przypadku sprzedaży rzeczy używanych dopuszczalne jest skrócenie tego okresu do jednego roku. Dalej idące ograniczenia będą nieważne.

  1. Kupujący nie może powoływać się na wady, o których istnieniu został przed zakupem poinformowany. Jeżeli nie wszystkie wady zostały wyraźnie wymienione, należy zastanowić się, czy wykluczyła Pani odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Moim zdaniem tak. Problematyczne może być udowodnienie wykluczenia odpowiedzialności przed sądem, jeżeli nie ma pisemnej umowy z odpowiednim zapisem. W tym przypadku może Pani jedynie powołać się na świadków, jeżeli tacy istnieją. Ale świadkowie to zawsze najmniej pewny środek dowodowy.

  2. w umowie mam tylko zapis ze umowa zostala spisana po ogledzinach samochodu i wykonaniu jazdy probnej … mam jedak wiadomosci w ktorych kupujcy chce oddac mi samochod i ja go informuje ze wiedzial o stanie technicznym samochodu dla tego zostala uzgodniona z nim cena tylko 300 euro ze wzglad na wady i kupujacy sie nie wypiera w wiadomosciach ze nie wiedzial o wadach pojazdu…. oraz mam swiadkow naszej rozmowy gdzie kupujacy mowi mi ze samochod jest stary ma jeszcze tylko 2 miesiace wazny tuv i ma wady i moze mi dac za niego tylko 300 euro.

  3. jakie rzeczy w samochodzie sa uwazane za wady ktorych kupujacy nie moze zauwazyc …. czy hamulce sie zaliczaja do tego jezeli odbyl jazde proba i widzial ze z nimi jest cos nie tak i beda do naprawy i mimo to kupil samochod

  4. Jeżeli nie ma odpowiedniego zapisu w pisemnej umowie, będzie Pani musiała udowodnić, że rękojmia został wykluczona ustnie, względnie że wady były znane. Nie jestem w stanie oszacować związanego z tym ryzyka procesowego.

  5. Witam, zajmuję się sprzedażą samochodów czyli jestem profesjonalistą.
    Od jakiegoś czasu kupuje regularnie auta od firmy auto 1 z Niemiec za pośrednictwem ich platformy aukcyjnej, ufając jedynie opisowi, wszelkie wady pojazdu mogę zferywikować dopiero kiedy go opłacę i dotrze do mnie do Polski.
    Czasami zdarzają się reklamacje co do niezgodności z opisem, reklamacje są przez nich uznawane (zwrot w bonie na następny zakup) na co przystawałem licząc się z drobnymi usterkami przy używanych autach.
    Tym razem dotarł do mnie samochód, który przy przebiegu 120t.km ma uszkodzony silnik (kopci potwornie niebieskim dymem, mechanik stwierdził zużycie silnika) po zgłoszeniu reklamacji otrzymałem 400euro w bonach co nie wystarcza przy tym silniku na żadną naprawę.
    Koszt naprawy około 6000-7000zł co przy rynkowej wartości 14000zł sprawnego pojazdu jest nie opłacalne.
    Żądam aby odebrali ode mnie ten samochód, niestety twierdzą że ich decyzja o przyznaniu rekompensaty jest ostateczna.
    Nadmienię że w opisie aukcji na temat kopcenia nie było żadnych informacji a rozpatrzenie reklamacji uważam jako przyznanie mi racji.
    Mówię tutaj o jawnym zatajeniu tak poważnej wady o której sprzedawca (profesjonalny) wiedział na 100% przed moim zakupem.

  6. Sprzedawca zawsze odpowiada za zatajone wady, nie można wykluczyć odpowiedzialności z tego tytułu. Może Pan odstąpić od umowy albo obniżyć cenę o kwotę konieczną do naprawy. Dotychczasowe płatności podlegają zaliczeniu. Ale sama zapłata części kwoty nie stanowi jeszcze przyznania się do winy.

  7. Witam

    Mam ogromny problem, niespełna mięsiac temu, kupiliśmy z chłopakiem samochód używany. Mieszkamy w Niemczech i tutaj został on zakupiony od Polaków i tutaj zaczynają się problemy. Przez pierwsze 2 tygodnie, samochód chodził dość sprawnie jak na stare autko lecz teraz jest coraz gorzej, jest to golf 4 w benzynie, codziennie rano jak ruszami do pracy mamy problem z odpaleniem go, przy całkowitym skręcie kierownicy samochów gaśnie, gdy chcemy właczyć klimatyzację samochów również gaśnie, przy redukcji biegu lub hamowaniu widać jak światła przygaszają, nawiew ucisza się tak jakby miał za chwilę zgasnąć. Proszę o pomoc, co w takim wypadku mogę zrobić. Czy mogę odstąpić od umowy?

  8. Jeżeli te wady były sprzedającemu znane i o nich nie poinformował, to w każdym przypadku za nie odpowiada. Ciężar dowodu leży jednak w tym zakresie po Pani stronie. Należy wezwać sprzedającego do usunięcia usterek, jeżeli tego nie zrobi, można odstąpić od umowy.

  9. Witam Alicja.
    Kupilismy auto w niemczech 14 wrzesnia. Auto mialo podbity TÜV 13.07 -jako ze wszystko jest super. Wiedzielismy o tym ze nie ma hamulca recznego. No ale skoro wszystko ok to sie to naprawi. Auto pojechalo do Polski 21.wrzesnia znalazlo sie na warsztacie aby zrobic hamulec. No coz i tu zaczynaja sie schody – nie mozna go zrobic bowiem podluznica jest cala podziurawiona i nie ma do czego podlaczyc. Auto pojechalo do blacharza – tu sie okazalo ze cala podloga do wymiany i tlumik ale to nei problem – bowiem wymienia sie tlumiki. No ale dziurawy bak z ktorego wystawaly pakuly to juz bylo az duzo. Sprzedajacy krotko mowiac ma to w nosie. mam s.msy. Koniec koncow nic tylko sie rozplakac bowiem baku nie dalo sie uratowac za duzo dziur. Tak wiec uspiona czujnosc po NIEMIECKIM TÜV-e kosztuje nas drugie auto. Mamy zdjecia i rachunki czy da sie cos zrobic aby sprzedajacy poczul sie do jakiejs pomocy, bowiem dziury w baku same sie nie zakleily. No i pytanie dlaczego mial TÜV- to niemozliwe. Dziekuje za odpowiedz i podpowiedz jesli to mozliwe

  10. Sprzedający prawdopodobnie wiedział o tych wadach, dlatego za nie odpowiada bez względu na ewentualne umowne wykluczenie odpowiedzialności. Przy tak poważnych wadach może Pani od razu odstąpić od umowy i żądać zwrotu ceny.

  11. Alicja – Witam
    Serdecznie dziekuje za tak szybka odpowiedz ale auto jest w Polsce i dzis wlanie blacharz NOWY bak montuje bowiem nie znalezlismy ani zamiennika ani uzywanego bez wad. Mam wszystkie rachunki . Moje pytanie brzmi co mam teraz zrobic bowiem odstapienie od umowy wiaze sie ze zwrotem auta- a tam Nowy TANK. Nie wiem czy dobrze mysle ale moim zdaniem powinien poniesc koszty jakiekolwiek ale powinien. Gdyby auto bylo tutaj w neimczech problem bylby zaden.
    Pozdrawiam i dziekuje.

  12. Witam, 10.10.2017 zakupiłem samochód od prywatnej osoby w niemczech ,auto z ważnym tüv do 8.2019r z przebiegiem licznika 204tys km .
    Po wystawieniu auta na sprzedaż w Polsce , ktoś sprawdził po nr vin historie auta która ukazala ze auto przy ostatnim serwisie miało blisko 407 tys przebiegu , data tego serwisu wskazuje że właściciel od którego kupiłem auto był już posiadaczem tego auta , a nawet po skręcenie licznika zrobił tüv na którym już jest przebieg o 200tys mniejszy, obecnie w aucie stanął silnik , okazuje się ze nadaje się do wymiany lub naprawy za ok 5 tys zł .
    Mam kontakt ze sprzedawca który twierdzi ze nie możliwe aby przebieg był kręcony , mimo iż mam na to twarde dowody w postaci dat serwisu w bmw oraz dat z briefu jasno udowadniajacych iż w momencie skręcenia przebiegu był jeden i ostatni właściciel od którego kupiłem auto.
    Co mogę oraz w jaki sposob ,w takiej sytuacji zrobić? Dodam że w ten czas naprawiLem kilka drobiazgów na kwotę ponad 1,5 tys zł ale te wady były mi znane w momencie zakupu . Dziękuję za informacje

  13. @ Alicja
    Jeżeli wezwała Pani wcześniej do naprawy i sprzedawca nie zareagował w wyznaczonym terminie, może Pani sama usunąć wady i żądać zwrotu kosztów.

  14. @ Grzegorz wojnicki
    Jeżeli sprzedawca cofnął licznik i o tym nie powiadomił, może Pan obniżyć cenę albo odstąpić od umowy i żądać zwrotu zapłaty. Może Pan również zgłosić sprawę prokuraturze właściwej dla miejsca zamieszkania sprzedawcy (można uznać, że sprzedawca popełnił oszustwo).

  15. Witam
    zakupiłam samochod 3 tygodnie temu od prywatnej osoby w niemczech sprzedawca zapewniał ze samochod jest sprawny
    Nastepnego dnia pojechałam z samochodem na warsztat po podniesieniu auta okazało sie ze całe podwozie samochodu jest zardzewiałe do tego stopnia ze mechanik powiedział jak nie chce sie zabic to lepiej tym samochodem nie jezdzic
    Prosze o pomoc co mam robic ?
    Czy mam prawo odstapic od umowy ?

  16. Witam , mam problem jako sprzedający. Sprzedałem samochód w niemczech z 2002 roku z przebiegiem 220tyś. Kupujący został poinformowany o wszystkich znanych mi usterkach , a na umowie jest dopisek ze nie daję gwarancji i nie przyjmuję zwrotów (privatverkauf). Kupujący wrócił samochodem do domu ( 160 km) , ale następnego dnia napisał że coś mu „stuka”. Nawet napisał ,że wracając do domu nic takiego nie zauważył ,tylko dopiero na drugi dzień. Podczas użytkowania samochodu nie miałem takiego problemu , a nawet podczas wspólnej jazdy próbnej kupujący nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń. Czy w takiej sytuacji może domagać się roszczeń ?

  17. Na wszelki wypadek powinien Pan najpierw wezwać sprzedawcę do naprawy w wyznaczonym terminie. Jeżeli sprzedawca nie zareaguje, może Pan odstąpić od umowy i żądać zwrotu ceny.

  18. Wspomniany przez Pana dopisek należy interpretować jako wykluczenie praw z tytułu rękojmi. Jeżeli ponadto powiadomił Pan kupującego o wszystkich znanych wadach, nie przysługują kupującemy żadne roszczenia.

  19. A jak to się odnosi do nowych przepisów dotyczączych privatverkauf ? Rozmawiałem z kilkoma osobami i podobno weszły w tym roku nowe przepisy które mówią ,że sprzedający musi udzielić pół roku gwaracncji. Nie bardzo wiem jak to interpretować i czego dotyczą nowe przepisy ? Pozdrawiam

  20. Prywatny sprzedawca może w indywidulanej umowie nadal wykluczyć odpowiedzialność za wady. Odpowiada wówczas jedynie za zatajone wady. Nie ma w tym zakresie żadnych zmian.

  21. Witam
    Zakupiłem samochód prawdopodobnie po powodzi od osoby prywatnej
    Sprzedający nie poinformował mnie o tym ze samochód jest od spodu pordzewiały a powinien mi o tym powiedzieć czyli ukrył wadę
    Samochód był kupowany w niedziele wiec nie było możliwości sprawdzenia pojazdu a ja nie muszę sie na tym znać
    Chciałbym odstąpić od umowy czy mogę ?
    Proszę o pomoc

  22. Jeżeli podwozie można naprawić, należy wyznaczyć sprzedającemu najpierw termin do usunięcia wady. Jeżeli tego nie zrobi i wada jest poważna, może Pan następnie odstąpić od umowy.

  23. Dzien dobry , zakupilem samochod ponad dwa tygodnie i przy ogledzinach przed zakupem auta nie zauwazylen ze zderzak przedni ma inny kolor (auto mieni sie w czarnej perle na zielono zas zderzak czarny ).nastepnie przez przypadek jak byla ladna pogoda zobaczylem roznice . Pojechalem do mechanika ktory potwierdzil iz zderzak nie pasuje kolorystycznie do reszty auta. I tu zaczynaja sie schody poniewaz , ja jestem teraz 3 wlascicielen auta poprzedni wlasciciel mial to auto 5 miesiecy , i poinformowal mnie tylko o naprawie tylnego nadkola (udokumentowana fakturami naprawa ) , oraz zostalo to zapisane w umowie . Prosze o pomoc co ja mam teraz zrobic odnosnie tego zderzaka bo zaplacilem duze pieniadze (3 letnie auto ) a sa rozne czesci . Dodam ze pisalen do sprzedajacego i stwierdzil ze za jego kandencji nic sie nie stalo z autem i ze on roznicy w zderzaku nie widzial . Czy mam prawo proscic o zwrot kosztow pomalowania na oryginalny kolor zderzaka czy sprawa przegrana

  24. Poprzedni właściciel jako konsument nie ponosi odpowiedzialności, jeżeli nie wiedział, że auto zostało uszkodzone zanim on stał sie jego właścicielem.

  25. Witam. Chcę dopiero kupić auto w Niemczech. Czy mogę domagać się zwrotu kosztów dojazdu od właściciela, który w ogłoszeniu internetowym i rozmowie telefonicznej zataił zły stan techniczny pojazdu (m.in. wymienione koła, malowana część karoserii)? Straciłem czas i pieniądze na przejechanie prawie 800km. Proszę o podstawę prawną.
    Z góry bardzo dziękuje za informacje.

Możliwość komentowania została wyłączona.