Regulacje dotyczące praw kupującego w przypadku nabycia wadliwego towaru znajdziemy przede wszystkim w §§ 434 do 444 niemieckiego Kodeksu Cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, dalej: BGB). Zgodnie z § 437 BGB kupujący może
- żądać od sprzedawcy usunięcia wady (Nacherfüllung) lub
- obniżyć cenę zakupu (Minderung), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie, lub
- odstąpić od umowy (Rücktritt), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie,
- oraz żądać odszkodowania (Schadensersatz), jeżeli sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wadę a kupujący poniósł szkodę.
Pojęcie wady
Usterki techniczne pojazdu nie zawsze stanowią wadę w sensie prawnym. Zgodnie z § 434 BGB mamy do czynienia z wadą, jeżeli stan towaru jest niezgodny ze stanem uzgodnionym w umowie (względnie stan towaru uniemożliwia wykorzystanie zgodnie z jego przeznaczeniem). Znane kupującemu usterki techniczne nie będą więc stanowiły wady pojazdu. Jeżeli sprzedawca powiadomił nas o niesprawnej klimatyzacji, nie będziemy mogli domagać się później jej naprawy.
Wada a zwykłe zużycie
Nie mamy również do czynienia z wadą w sensie prawnym, jeżeli awarii ulegnie część, która podlega zwykłemu zużyciu (Verschleiß) w trakcie eksploatacji. Czy awaria danej części to już wada czy jedynie zwykłe zużycie zależy przede wszystkim od rodzaju tej części i przebiegu pojazdu. Jako zwykłe zużycie nie stanowiące wady sądy uznały przykładowo:
- awaria alternatora przy 123.000 km przebiegu (AG Berlin Pankow-Weissensee, sygn. akt: 4 C 413/07),
- nieszczelne uszczelki głowicy cylindra przy 70.000 km (AG Fürstenwalde, sygn. akt: 13 C 557/02),
- nieprawidłowa geometria zawieszenia w 8-letnim samochodzie (wyrok LG Hof z dnia 23.07.2003, sygn. akt: 32 O 713/02),
- zużyte klocki hamulcowe przy 63.000 km przebiegu (LG Aachen, sygn. akt: 6 S 99/03),
- lekka utrata oleju ze skrzyni biegów przy 110.000 km przebiegu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
- mniejsze zadrapania karoserii 5-letniego samochodu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
- dziurawy skraplacz klimatyzacji w 9-letnim samochodzie (AG Dresden, sygn. akt: 107 C 3017/04).
Z wadami pojazdu mamy natomiast do czynienia w następujących przypadkach:
- awaria automatycznej skrzyni biegów przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/05),
- niesprawny tempomat w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02)
- awaria ogrzewania siedzenia kierowcy w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02),
- mocno zardzewiałe drzwi w 6-letnim samochodzie (LG Köln, sygn. akt: 36 O 170/11),
- awaria sprzęgła przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/06),
- zużycie 1,43 l oleju na 1.000 km w 9-letnim Nissanie Primera (AG Halle (Saale), sygn. akt: 93 C 2126/10).
Typowe pojęcia opisujące stan pojazdu
W obrocie samochodami używanymi istniej szereg stale powracających pojęć opisujących stan techniczny pojazdu, warto poznać ich znaczenie przed dokonaniem decyzji o zakupie pojazdu. Niektóre pojęcia mają różne znaczenie w zależności od tego, czy samochód oferuje profesjonalny sprzedawca czy osoba prywatna.
- Unfallfrei (bezwpadkowy) – Jeżeli samochód sprzedaje osoba prywatna, zwrot ten oznacza jedynie, że podczas użytkowania pojazdu przez sprzedającego nie doszło do żadnego poważnego wypadku i nie ma on też żadnej wiedzy o ewentualnych wcześniejszych wypadkach (wyrok LG München z dnia 02.10.2003, sygn. akt: 32 O 11282/03). Tylko w przypadku profesjonalnego sprzedawcy zwrot „unfallfrei“ gwarantuje bezwypadkowość pojazdu w okresie użytkowania go przez wszystkich wcześniejszych użytkowników.
- Aus erster Hand (z pierwszej ręki) – Samochód miał przed sprzedażą tylko jednego właściciela. Pojazdy, z których korzystała większa ilość osób, przykładowo z wypożyczalni samochodów, nie pochodzą „z pierwszej ręki“, nawet jeżeli według karty pojazdu miały tylko jednego właściciela (wyrok OLG Stuttgart z dnia 31.07.2008, sygn. akt: 19 U 54/08).
- Gekauft wie gesehen (stan techniczny jest znany nabywcy) – Wykluczenie odpowiedzialności za wady widoczne na pierwszy rzut oka, przykładowo zadrapania i wgniecenia karoserii, uszkodzone radio czy klimatyzacja. Sprzedawca pozostaje nadal odpowiedzialny za wady, których kupujący na pierwszy rzut oka zauważyć nie mógł, przykładowo zbyt duże zużycie oleju silnikowego.
- Kilometerstand/Tachostand (stan licznika) – Jeżeli profesjonalny sprzedawca podaje stan licznika bez żadnych dodatkowych uwag, kupujący może wychodzić z założenia, że stan licznika odpowiada faktycznemu przebiegowi pojazdu (wyrok OLG Rostock z dnia 11.07.2007, sygn. akt: 6 U 2/07). Jeżeli natomiast stan licznika podaje osoba prywatna, nie musi on koniecznie odpowiadać faktycznemu przebiegowi (wyrok LG Kiel z dnia 13.08.2014, sygn. akt: 9 O 262/13).
- Laufleistung (przebieg) – Zarówno w przypadku profesjonalnego sprzedawcy jak i w przypadku osoby prywatnej pojęcie „Laufleistung“ oznacza faktyczny przebieg.
Usunięcie wady
Podstawowym prawem kupującego w przypadku wady towaru jest roszczenie o usunięcie wady (Nacherfüllung). Usunięcie wady może nastąpić przez naprawę lub dostarczenie nowej rzeczy (§ 439 ust. 1 BGB). W przypadku pojazdów używanych dostarczenie drugiego pojazdu używanego o zbliżonych parametrach będzie w większości przypadków praktycznie niemożliwe, sprzedającemu pozostaje jedynie usunąć wadę przez naprawę.
Kupujący powinien wezwać sprzedającego do usunięcia wady w wyznaczonym terminie. Termin do usunięcia wady musi być odpowiednio długi, prostej wymiany ogólnie dostępnych wycieraczek do szyb można dokonać już w kila dni, wymiana silnika w samochodzie zabytkowym może potrwać nawet do kilku miesięcy. W orzecznictwie przyjmuje się, że stosowny termin wynosi regularnie od jednego do czterech tygodni.
Wszystkie związane z usunięciem wady wydatki, w tym koszty transportu, robocizny i części zamiennych, ponosi sprzedający (§ 439 ust. 2 BGB).
Obniżenie ceny zakupu
Jeżeli sprzedający nie usunie wady w wyznaczonym terminie, kupujący może obniżyć cenę zakupu i żądać zwrotu różnicy od sprzedającego (§ 441 BGB). Kwota obniżenia odpowiada różnicy między wartością w pełni sprawnego pojazdu a pojazdu wadliwego. Kupujący dokonuje obniżenia przez oświadczenie wobec sprzedającego.
Odstąpienie od umowy
Zamiast obniżać cenę kupujący może odstąpić od umowy, oddać sprzedającemu samochód i żądać zwrotu pieniędzy (§§ 440, 323, 346 BGB). Odstąpienie od umowy jest wykluczone w przypadku drobnych wad samochodu. Niewiele większy przebieg niż ten podawany przez sprzedającego, będzie taką drobną wadą nieuprawniającą do odstąpienia od umowy.
Obok ww. roszczeń kupujący, który poniósł jakąś dalej idącą szkodę, może domagać się odszkodowania od sprzedającego. Jeżeli sprzedający zapewnił przy sprzedaży, że pasek rozrządu jest nowy, a na trasie dojdzie do zerwania rozrządu, bo tak naprawdę był ostatni raz wymieniany 5 lat temu, to sprzedający będzie nie tylko musiał naprawić silnik, ale także pokryć koszty odholowania samochodu.
Wykluczenie odpowiedzialności
Wspominałem już wyżej o znaczeniu klauzuli „Gekauft wie gesehen“. W praktyce znajdują zastosowanie także inne klauzule ograniczające odpowiedzialność sprzedającego. Przykładowo:
- Das Auto wird unter Ausschluss der Gewährleistung verkauft.
- Der Verkäufer haftet nicht für Mängel.
- Der Käufer verzichtet auf die Geltendmachung von Gewährleistungsansprüchen.
Prawo niemieckie w znaczącym stopniu wyklucza możliwość ograniczenia odpowiedzialności sprzedającego za wady. Zapisy o ww. treści będą w wielu przypadkach niezgodne z prawem i nieważne. W szczególności ograniczenie odpowiedzialności sprzedawcy jest nieważne, jeśli
- sprzedający jest profesjonalnym sprzedawcą a kupujący konsumentem (§§ 475, 437 BGB) lub
- sprzedający zataił znane mu wady pojazdu (§ 444 BGB) lub
- sprzedający korzysta z wzorca umownego (zapisy nie są indywidualnie ustalane), a ograniczenie odpowiedzialności obejmuje również przypadki rażącego niedbalstwa i umyślności oraz szkody osobowe (§ 309 pkt. 7a i 7b).
Jeżeli jednak wykluczenie odpowiedzialności jest ważne, kupujący traci ww. prawa do usunięcia i naprawy wady, odstąpienia od umowy czy odszkodowania.
Przedawnienie roszczeń
Wszystkie ww. roszczenia z tytułu rękojmi przedawniają się z upływem 2 lat od daty wydania samochodu (§ 438 ust. 1 BGB). Ten okres może zostać umownie skrócony, skrócenie okresu przedawnienia podlega jednak ograniczeniom, jeżeli samochód został zakupiony u profesjonalnego sprzedawcy. Profesjonalny sprzedawca nie może w ogóle skrócić okresu przedawnienie w przypadku sprzedaży nowych rzeczy, w przypadku sprzedaży rzeczy używanych dopuszczalne jest skrócenie tego okresu do jednego roku. Dalej idące ograniczenia będą nieważne.
@Tomasz
Jeżeli sprzedawca wiedział, że samochód był zalany i nie powiadomił Pana, odpowiada za wszystkie wynikające z tego wady. Wykluczenie rękojmi będzie w tym zakresie zawsze nieważne.
Jeżeli sprzedawca nie wiedział o zalaniu, mógł wykluczyć rękojmię za wady, jeżeli sam jest również konsumentem. Należy sprawdzić umowę, czy zawiera taki zapis. Jeżeli sprzedawca jest natomiast przedsiębiorcą, nie mógł wykluczyć rękojmi w stosunku do konsumenta, i odpowiada za wady pojazdu.
@Aga
Sprzedawca musiał wiedzieć, że samochód nie jedzie szybciej niż 120 km/h, zataił więc prawdopodobnie tę wadę. Jeżeli tak faktycznie jest, mąż może odstąpić od umowy i żądać zwrotu ceny.
@Dorota
Jeżeli sprzedawca zataił wadę, ponosi odpowiedzialności. Może Pani odstąpić od umowy, oddać samochód i żądać zwrotu ceny. W ramach odszkodowania może Pani również żądać zwrotu kosztów transportu.
@Iwona
Jeżeli kupującym był polski przedsiębiorca, umowa może skutecznie wykluczać rękojmię. Należy sprawdzić treść umowy między komisem a niemieckim sprzedawcą.
Witam! Kupiłem od kolegi auto, w momencie zakupu temperatury na dworze były wysokie, więc nie włączałem ogrzewania. Po zakupie samochód stał dwa tygodnie, ponieważ wyjechałem do na urlop. Po powrocie aura się zmieniła i rano temperatura oscyluje ok. 4-5 stopni. Gdy po przejechaniu kilku kilometrów włączyłem ogrzewanie okazało się, że nie działa i z nawiewów leci zimne powietrze. Cz w związku z powyższym mogę od sprzedawcy zarządzać naprawy w ramach rękojmi?
Witam serdecznie, mój podopieczny kupił 5 letnie auto w Auto-komisie tureckim, po 6 mies zaczął wyciekać olej, w umowie nie było wymienionych żadnych usterek, zgłosiłam reklamację – powiedziano mi, ze gwarancja jest na nowe auta, nie stare. Auto zostało do zdiagnozowania, zostało naprawione – wymiana chłodnicy oleju – bez mojej wiedzy i zarządano 400e zapłaty… Czy iść z tym do adwokata? Auotkomis twierdzi, że nie ma żadnej gwarancji…
@MArzena
Rękojmia obejmuje też używane samochody. Można ją w tym przypadku ograniczyć czasowo do 6 miesięcy, ale musi być odpowiedni zapis w umowie. Jeżeli jest taki zapis i minęło już 6 miesięcy, sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności.
@Artur
Jeżeli sprzedawca nie wykluczył rękojmi umownie (jako konsument miał taką możliwość), to odpowiada za wady. Może Pan domagać się naprawy.
kupilem samochod jako prywatny zakup. auto wpada w stan awaryjny i nie mozna nim jezdzic. komputer wykazal pojawianie sie tego bledu tez przed zakupem. czy jako prywatna sprzedaz moge ubiegac sie o zwrot pieniedzy za probe utajenia wady w samochodzie ? czujnik odpowiadajacy za hydraulike w hamulcach. koszt z montazem 250 euro
@piotr
Jeżeli sprzedawca zataił wadę, zawsze za nią odpowiada. Nie musi Pan wcześniej wzywać do naprawienia usterki, może od razu odstąpić umowy (o ile wada jest istotna).
Witam,kupiliśmy z mężem auto właśnie od niemieckiego serwisu,auto 6-letnie,po zakupie okazało się,że jest do wymiany katalizator,8 razy brał To sprzedający,ale nie naprawia tego,za miesiąc kończy się gwarancja,widać,że robi to celowo odwlekając czas do skończenia gwarancji,gdzie w DE można się udać,aby zgłosić ten problem,bo z tym Panem już się nie dogadamy,dziękuję.
@Monika
Jeżeli naprawa się już kilkukrotnie nie powiodła, może Pani odstąpić od umowy. Ewentualnych roszczeń trzeba dochodzić przed sądem, nie ma żadnej innej instytucji.
Witam Pana serdecznie. Mam taką sytuacje że zadzwonił do mnie klient który tydzień wcześniej kupił ode mnie auto, i oskarżył przez telefon, niemiecki tuv jako że oni ponoć wystawili sfałszowane dokumenty oraz nazywał ich oszustami.
Dodam że klient przyjechał do mnie na oględziny auta z 2003 r po jeździe prubnej uzgodniliśmy że jeśli przerejestruja auto z polskich tablic na niemieckie dojdzie do transakcji.zgodziłem się przerejestrowalem auto w Niemczech zrobiłem tuv nowy i po umówionym terminie i kolejnych 2 godzinach na ogledziny przez kupującego doszło do finalizacji transakcji. Sprzedający zapoznał się że stanem auta. Czy w takim wypadku kupujący ma prawo do zwrotu auta?
Witam tydzień temu kupiłem od Niemca, handlarza, Auto, przy zakupie sprawdziłem je jako tako, potrafiłem z własną wiedzą na ten tamat, chociaż przyznam że na autach jak i kupowaniu ich znam się słabo. Sprzedający zapewniał mnie ze z autem wszystko w porządku itp, oprucz małych mankamentów, kture bylt widoczne gołym okiem jak rdza czy małe rysu, co jest normalnym przy roczniki 1999, i po paru dniach zaczol wyświetlać mi się na komputerze komunikat, motornitprogram, zauważyłem też że godzina w radiu jak i pod zegarami staje po wyłączeniu zapłonu, tak samo dzieje się z datą, i do tego zauważyłem też że auto przy odpaleniu na zimnym silniku kopci, i śmierdzi dym strasznie starym przepalonym olejem, co mogę zrobić w tej sytuacji, proszę o pomoc i wyjaśnieniu krok po kroku jak powinna odbywać się, reklamacja, czy też zwrot zakupionego auta w Niemczech? Dodam tylko że auto przebywa cały czas na terenie Niemiec ponieważ tu mieszkam i tu chciałem go zarejestrować.
Witam kupiłam samochód 6 miesięcy temu w komisie samochodowym sprzedawca zapewniał że mamy rok gwarancji na silnik, od samego początku ubywal płyn chłodzący przy wymianie rozrządu wymieniono też pape wody (naprawa we własnym zakresie) ale okazało się że to uszczelka pod głowica, i do tego na jaw wyszła też turbina (cieknie z niej olej) jest do regeneracji, chciała to zgłoś i sprzedawcy ale okazało się że komis już „nie istnieje” komis dalej jest w tym miejscu nawet ci sami pracownicy ale na papieru inny właściciel co mogę zrobić w tej sutuacji koszt naprawy wyceniony w Polsce to ok 600€ czy moje dochodzenie do swego nie będzie mnie drożej kosztować niż naprawa na własną rękę?
Witam, dogadalem z salonem samochodwym kupno auto, podpislame umowe, odeslalem, ale nie dostrzeglem ze zawiera ona zapis o calkowitym uszkodzeniu auta. Powiedzalem wiec ze mam obawy i auta nie kupie. Sprzedajacy straszy ze umowa zostala zawarta, mam zaplacic za auto i je odebrac. Poinformowalm go o moich obiekcjach oraz o tym za anuluje umowe z tego tytulu. Straszy mnie teraz prawnikiem. Czy cos moze mi grozic?
Witam dziś dostałem pismo od prawnika kupującego, które wzywa mnie do usunięcia usterki w samochodzie który był sprzedany 17.12.2018 roku. Auto sprzedawał autohaus na tzw. Kundenauftrag przed auto posiadało usterkę w postaci nie funkcjonującego tempomatu aktywnego(ACC) lecz przed bezpośrednim zakupem zostało to naprawione w autoryzowanym serwisie czego wymagał nabywca(naprawę zlecał autohaus). Po zakupie (jak twierdzi kupujacy) usterka powróciła, uważa też że nie zostało to zrobione jak należy. Co powinienem teraz zrobić?
@Artur
Jako osoba prywatna mógł Pan w umowie wykluczyć rękojmię. Proszę sprawdzić umowę. Jeżeli usterka została naprawiona, należy domniemywać, że pojazd nie był wadliwy w chwili wydania. To kupujący będzie musiał przed sądem udowonić wadę pojazdu.
@Maks
jako konument może Pan odstąpić od umowy zawartej na odległość w terminie 14 dni.
@Justyna
Proszę sprawdzić w umowie, kto jest sprzedawcą. Powinno być imię i nazwisko konkretnej osoby. Przeciwko tej osobia należy kierować roszczenia wynikające z umowy. Jeżeli nie jest już właścicielem komisu, należy ustalić miejsce zamieszkania tej osoby i wezwać ją do naprawy.
Proszę mi odpowiedzieć na nurtujące mnie pytanie. 3.tyg temu zakupiłem z żoną 2 let ie auto w salonie w Moers w NRW. Na dokumentach nie widnieje że jest unfallfrei a miało przygodę która sprzedawca tłumaczy jako bleche schade o której nie musi podobno informować. Czy ja mogę odstąpić od umowy tzn oddać auto jeśli to uszkodzenie zobaczyłem po 3 tyg od daty zakupu?
Kupilem auto w salonie opla w 2017r…po 20.000km awarii ulegl czujnik nox2..sprzedajacy odpowiada ze mialem 1 rok gwarancji tylko…auto jest z 2016r.
2 WADE zauwazylem po poltora roku ze sa wgniecenia w progach..dopiero jak podnioslem auto na wysiegniku zobaczylem to…co robic w takich sytuacjach.Mam foto ktore przeanalizowalem pozniej i faktycznie jest to wgniecenie na nim.Foto zrobione w dniu zakupu auta pod domem
Szanowny Panie Kamilu,
Zwracam się do Pana z prośba o poradę.
Dokonałem zakupu auta w komisie w dniu 30.11.2018. Aczkolwiek dałem się nabrać i podpisałem umowę z dopiskiem 'verkauf von Privat unter Ausschluss jeglicher Gewahrleistung’. Aczkolwiek, sprzedawcy z komisu sprzedali mi dodatkowe ubezpieczenie z firmy Intec, ale już podpisując się pieczątka komisu.
W aucie po zakupie nie działało ogrzewanie, niestety nie pamiętam czy było w dniu zakupu czy nie. Dwa bezpośrednie warsztaty zdiagnozowały to, jako uszkodzenie pompy wody i wraz z wymagana przez nich wymiana rozrządu (800EUR – polowe z tego zwróciło mi to ubezpieczenie dodatkowe) okazało się ze to nie było przyczyna i ogrzewania ciągle nie ma. Mechanik powiedział ze ktoś dolał bardzo dużo uszczelniacza do chłodnic, którego czasem używa się by tymczasowo uszczelnić uszczelkę pod głowicą. Mechanik wystawił kosztorys na naprawę przepustnicy, która ma być potencjalnie odpowiedzialna na brak ogrzewania na 1000EUR. Nie zdecydowałem się na naprawę, ponieważ mechanik zapewnił za mechanicznie auto jest sprawne. Po paru miesiącach płyn chłodniczy nadal ubywał i okazało się za znajduje się w nim dwutlenek węgla i ze na 99% jest to uszczelka pod głowicą.
Czy w takim przypadku mam jakiekolwiek prawa wobec osoby sprzedającej lub komisu?
Z powazaniem,
Szymon
Szanowny Panie Kamilu,
Zwracam się do Pana z prośba o poradę.
Dokonałem zakupu auta w komisie w dniu 30.11.2018. Aczkolwiek dałem się nabrać i podpisałem umowę z dopiskiem 'verkauf von Privat unter Ausschluss jeglicher Gewahrleistung’. Aczkolwiek, sprzedawcy z komisu sprzedali mi dodatkowe ubezpieczenie z firmy Intec, ale już podpisując się pieczątka komisu.
W aucie po zakupie nie działało ogrzewanie, niestety nie pamiętam czy było w dniu zakupu czy nie. Dwa bezpośrednie warsztaty zdiagnozowały to, jako uszkodzenie pompy wody i wraz z wymagana przez nich wymiana rozrządu (800EUR – polowe z tego zwróciło mi to ubezpieczenie dodatkowe) okazało się ze to nie było przyczyna i ogrzewania ciągle nie ma. Mechanik powiedział ze ktoś dolał bardzo dużo uszczelniacza do chłodnic, którego czasem używa się by tymczasowo uszczelnić uszczelkę pod głowicą. Mechanik wystawił kosztorys na naprawę przepustnicy, która ma być potencjalnie odpowiedzialna na brak ogrzewania na 1000EUR. Nie zdecydowałem się na naprawę, ponieważ mechanik zapewnił za mechanicznie auto jest sprawne. Po paru miesiącach płyn chłodniczy nadal ubywał i okazało się za znajduje się w nim dwutlenek węgla i ze na 99% jest to uszczelka pod głowicą.
Czy w takim przypadku mam jakiekolwiek prawa wobec osoby sprzedającej lub komisu?
Kupiłam auto od handlarza (Turek) zapewniał mnie że silnik jest 1.4 … po zarejestrowaniu auta i załatwienia ubezpieczenia okazało się że to jest jednak 1.2 . Nie chce przyjąć auta z powrotem ponieważ jest już zarejestrowane … nie patrzyłam w dowód rejestracyjny bo mu zaufałam … co teraz??? wszystko dzieje się w Niemczech . mieszkam tu ale pierwszy raz kupiłam sobie auto i je rejestrowałam , czy mam szanse na oddanie tego auta pomimo tego że jest zarejestrowane ? Zataił informacje o silniku w umowie też silnika nie napisał… mam nagranie głosowe w którym mówi że jest to silnik 1.4 i mam SMS.. proszę o odpowiedź… :/