Podstawy prawne
Regulacje dotyczące praw kupującego w przypadku nabycia wadliwego towaru znajdziemy przede wszystkim w §§ 434 do 444 niemieckiego Kodeksu Cywilnego (Bürgerliches Gesetzbuch, dalej: BGB). Zgodnie z § 437 BGB kupujący może
- żądać od sprzedawcy usunięcia wady (Nacherfüllung) lub
- obniżyć cenę zakupu (Minderung), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie, lub
- odstąpić od umowy (Rücktritt), jeżeli sprzedawca nie usunął wady w wyznaczonym terminie,
- oraz żądać odszkodowania (Schadensersatz), jeżeli sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wadę a kupujący poniósł szkodę.
Pojęcie wady
Usterki techniczne pojazdu nie zawsze stanowią wadę w sensie prawnym. Zgodnie z § 434 BGB mamy do czynienia z wadą, jeżeli stan towaru jest niezgodny ze stanem uzgodnionym w umowie (względnie stan towaru uniemożliwia wykorzystanie zgodnie z jego przeznaczeniem). Znane kupującemu usterki techniczne nie będą więc stanowiły wady pojazdu. Jeżeli sprzedawca powiadomił nas o niesprawnej klimatyzacji, nie będziemy mogli domagać się później jej naprawy.
Wada a zwykłe zużycie
Nie mamy również do czynienia z wadą w sensie prawnym, jeżeli awarii ulegnie część, która podlega zwykłemu zużyciu (Verschleiß) w trakcie eksploatacji. Czy awaria danej części to już wada czy jedynie zwykłe zużycie zależy przede wszystkim od rodzaju tej części i przebiegu pojazdu. Jako zwykłe zużycie nie stanowiące wady sądy uznały przykładowo:
- awaria alternatora przy 123.000 km przebiegu (AG Berlin Pankow-Weissensee, sygn. akt: 4 C 413/07),
- nieszczelne uszczelki głowicy cylindra przy 70.000 km (AG Fürstenwalde, sygn. akt: 13 C 557/02),
- nieprawidłowa geometria zawieszenia w 8-letnim samochodzie (wyrok LG Hof z dnia 23.07.2003, sygn. akt: 32 O 713/02),
- zużyte klocki hamulcowe przy 63.000 km przebiegu (LG Aachen, sygn. akt: 6 S 99/03),
- lekka utrata oleju ze skrzyni biegów przy 110.000 km przebiegu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
- mniejsze zadrapania karoserii 5-letniego samochodu (LG Oldenburg, sygn. akt: 16 S 612/03),
- dziurawy skraplacz klimatyzacji w 9-letnim samochodzie (AG Dresden, sygn. akt: 107 C 3017/04).
Z wadami pojazdu mamy natomiast do czynienia w następujących przypadkach:
- awaria automatycznej skrzyni biegów przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/05),
- niesprawny tempomat w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02)
- awaria ogrzewania siedzenia kierowcy w 8-letnim samochodzie (LG Hof, sygn. akt: 32 O 713/02),
- mocno zardzewiałe drzwi w 6-letnim samochodzie (LG Köln, sygn. akt: 36 O 170/11),
- awaria sprzęgła przy 84.000 km przebiegu (OLG Düsseldorf, sygn. akt: I-1 U 38/06),
- zużycie 1,43 l oleju na 1.000 km w 9-letnim Nissanie Primera (AG Halle (Saale), sygn. akt: 93 C 2126/10).
Typowe pojęcia opisujące stan pojazdu
W obrocie samochodami używanymi istniej szereg stale powracających pojęć opisujących stan techniczny pojazdu, warto poznać ich znaczenie przed dokonaniem decyzji o zakupie pojazdu. Niektóre pojęcia mają różne znaczenie w zależności od tego, czy samochód oferuje profesjonalny sprzedawca czy osoba prywatna.
- Unfallfrei (bezwpadkowy) – Jeżeli samochód sprzedaje osoba prywatna, zwrot ten oznacza jedynie, że podczas użytkowania pojazdu przez sprzedającego nie doszło do żadnego poważnego wypadku i nie ma on też żadnej wiedzy o ewentualnych wcześniejszych wypadkach (wyrok LG München z dnia 02.10.2003, sygn. akt: 32 O 11282/03). Tylko w przypadku profesjonalnego sprzedawcy zwrot „unfallfrei“ gwarantuje bezwypadkowość pojazdu w okresie użytkowania go przez wszystkich wcześniejszych użytkowników.
- Aus erster Hand (z pierwszej ręki) – Samochód miał przed sprzedażą tylko jednego właściciela. Pojazdy, z których korzystała większa ilość osób, przykładowo z wypożyczalni samochodów, nie pochodzą „z pierwszej ręki“, nawet jeżeli według karty pojazdu miały tylko jednego właściciela (wyrok OLG Stuttgart z dnia 31.07.2008, sygn. akt: 19 U 54/08).
- Gekauft wie gesehen (stan techniczny jest znany nabywcy) – Wykluczenie odpowiedzialności za wady widoczne na pierwszy rzut oka, przykładowo zadrapania i wgniecenia karoserii, uszkodzone radio czy klimatyzacja. Sprzedawca pozostaje nadal odpowiedzialny za wady, których kupujący na pierwszy rzut oka zauważyć nie mógł, przykładowo zbyt duże zużycie oleju silnikowego.
- Kilometerstand/Tachostand (stan licznika) – Jeżeli profesjonalny sprzedawca podaje stan licznika bez żadnych dodatkowych uwag, kupujący może wychodzić z założenia, że stan licznika odpowiada faktycznemu przebiegowi pojazdu (wyrok OLG Rostock z dnia 11.07.2007, sygn. akt: 6 U 2/07). Jeżeli natomiast stan licznika podaje osoba prywatna, nie musi on koniecznie odpowiadać faktycznemu przebiegowi (wyrok LG Kiel z dnia 13.08.2014, sygn. akt: 9 O 262/13).
- Laufleistung (przebieg) – Zarówno w przypadku profesjonalnego sprzedawcy jak i w przypadku osoby prywatnej pojęcie „Laufleistung“ oznacza faktyczny przebieg.
Usunięcie wady
Podstawowym prawem kupującego w przypadku wady towaru jest roszczenie o usunięcie wady (Nacherfüllung). Usunięcie wady może nastąpić przez naprawę lub dostarczenie nowej rzeczy (§ 439 ust. 1 BGB). W przypadku pojazdów używanych dostarczenie drugiego pojazdu używanego o zbliżonych parametrach będzie w większości przypadków praktycznie niemożliwe, sprzedającemu pozostaje jedynie usunąć wadę przez naprawę.
Kupujący powinien wezwać sprzedającego do usunięcia wady w wyznaczonym terminie. Termin do usunięcia wady musi być odpowiednio długi, prostej wymiany ogólnie dostępnych wycieraczek do szyb można dokonać już w kila dni, wymiana silnika w samochodzie zabytkowym może potrwać nawet do kilku miesięcy. W orzecznictwie przyjmuje się, że stosowny termin wynosi regularnie od jednego do czterech tygodni.
Wszystkie związane z usunięciem wady wydatki, w tym koszty transportu, robocizny i części zamiennych, ponosi sprzedający (§ 439 ust. 2 BGB).
Obniżenie ceny zakupu
Jeżeli sprzedający nie usunie wady w wyznaczonym terminie, kupujący może obniżyć cenę zakupu i żądać zwrotu różnicy od sprzedającego (§ 441 BGB). Kwota obniżenia odpowiada różnicy między wartością w pełni sprawnego pojazdu a pojazdu wadliwego. Kupujący dokonuje obniżenia przez oświadczenie wobec sprzedającego.
Odstąpienie od umowy
Zamiast obniżać cenę kupujący może odstąpić od umowy, oddać sprzedającemu samochód i żądać zwrotu pieniędzy (§§ 440, 323, 346 BGB). Odstąpienie od umowy jest wykluczone w przypadku drobnych wad samochodu. Niewiele większy przebieg niż ten podawany przez sprzedającego, będzie taką drobną wadą nieuprawniającą do odstąpienia od umowy.
Odszkodowanie
Obok ww. roszczeń kupujący, który poniósł jakąś dalej idącą szkodę, może domagać się odszkodowania od sprzedającego. Jeżeli sprzedający zapewnił przy sprzedaży, że pasek rozrządu jest nowy, a na trasie dojdzie do zerwania rozrządu, bo tak naprawdę był ostatni raz wymieniany 5 lat temu, to sprzedający będzie nie tylko musiał naprawić silnik, ale także pokryć koszty odholowania samochodu.
Wykluczenie odpowiedzialności
Wspominałem już wyżej o znaczeniu klauzuli „Gekauft wie gesehen“. W praktyce znajdują zastosowanie także inne klauzule ograniczające odpowiedzialność sprzedającego. Przykładowo:
- Das Auto wird unter Ausschluss der Gewährleistung verkauft.
- Der Verkäufer haftet nicht für Mängel.
- Der Käufer verzichtet auf die Geltendmachung von Gewährleistungsansprüchen.
Prawo niemieckie w znaczącym stopniu wyklucza możliwość ograniczenia odpowiedzialności sprzedającego za wady. Zapisy o ww. treści będą w wielu przypadkach niezgodne z prawem i nieważne. W szczególności ograniczenie odpowiedzialności sprzedawcy jest nieważne, jeśli
- sprzedający jest profesjonalnym sprzedawcą a kupujący konsumentem (§§ 475, 437 BGB) lub
- sprzedający zataił znane mu wady pojazdu (§ 444 BGB) lub
- sprzedający korzysta z wzorca umownego (zapisy nie są indywidualnie ustalane), a ograniczenie odpowiedzialności obejmuje również przypadki rażącego niedbalstwa i umyślności oraz szkody osobowe (§ 309 pkt. 7a i 7b).
Jeżeli jednak wykluczenie odpowiedzialności jest ważne, kupujący traci ww. prawa do usunięcia i naprawy wady, odstąpienia od umowy czy odszkodowania.
Przedawnienie roszczeń
Wszystkie ww. roszczenia z tytułu rękojmi przedawniają się z upływem 2 lat od daty wydania samochodu (§ 438 ust. 1 BGB). Ten okres może zostać umownie skrócony, skrócenie okresu przedawnienia podlega jednak ograniczeniom, jeżeli samochód został zakupiony u profesjonalnego sprzedawcy. Profesjonalny sprzedawca nie może w ogóle skrócić okresu przedawnienie w przypadku sprzedaży nowych rzeczy, w przypadku sprzedaży rzeczy używanych dopuszczalne jest skrócenie tego okresu do jednego roku. Dalej idące ograniczenia będą nieważne.
Witam,
tydzień temu zakupiłem swój pierwszy samochód w Niemczech. Po tygodniu od zakupu okazało się, wymieniony wcześniej silnik jest wadliwy i unieruchomił samochód do czasu naprawy. Sprzedawca to firma, twierdzi, że naprawi samochód w ramach gwarancji ale jakie jest prawo jeżeli chodzi o samochód zastępczy w takiej sytuacji? Co lepsze to sytuacja zaszła dokładnie jeden dzień przed moim wyjazdem moim nowym samochodem na dwutygodniowy urlop. Aktualnie jestem bez samochodu, czy mogę wymagać od sprzedawcy samochodu zastępczego lub pokrycia kosztów jego wynajęcia?
Miesiac temu, dokładnie 10 września 2019 roku kupilismy od prywatnej osoby uzywanego citroena jumpy. W chwili sprzedaży cos mocno szumiało w kole i od razu dostaliśmy informacje, że to łożysko 2 kole. Zgodzilismy sie na zakup pojazdu z tą wadą i jest to oczywiście zaznaczone na umowie. Samochód byl sprowadzony przez tego chlopaka z Holandii natomiast my kupiliśmy go od niego w Niemczech. Ok 3 tygodni stał w garażu, ponieważ okazało się, że nie dostaliśmy kompletnych dokumentów. Po 3 tyg wyjechał fo rejestracji i na przeglądzie wyszło, ze to nie łożysko koła nadaje sie do wymiany lecz to łożysko skrzyni biegów. Koszt naprawy to ok 50% wartości pojazdu.
Czy w z związku z powyższym możemy żądać z tytułu rekojmi zwrotu kosztów za naprawę? Czy ma to znaczenie, że pojazd jest kupiony od osoby prywatnej, która nie prowadzi działalności gospodarczej?
@Beata
Osoba prywatna może wykluczyć odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Proszę sprawdzić umowę, czy zawiera taki zapis. Sprzedawca zawsze odpowiada za wady zatajone. Jeżeli wiedział o wadzie skrzyni biegów i o niej nie poinformował, w każdym przypadku za nią odpowiada. Przed wykonaniem naprawy we własnym zakresie, należy wezwać sprzedawcę do naprawy w wyznaczonym terminie pod rygorem wykonania jej samemu za określoną cenę. Jeżeli sprzedawca odmówi lub nie zareaguje, można samemu naprawić samochód i domagać się zwrotu kosztów.
Jeżeli w umowie jest zapis o wykluczeniu przez sprzedajacego odpowiedzialności z tytułu rekojmi to czy w przypadku wady ukrytej ten zapis staje sie nieważny? Dodam jeszcze, że wzór umowy został pobrany z Internetu i z tego co udało mi się ustalić to takie gotowe umowy są z miejsca traktowane jako nieważne?
I co z terminem 6 mcy, który zostal prawnie uregulowany przez niemieckie prawo ? Sprzedający odmówił naprawy szkody i zwrotu pieniędzy.
Czy mamy szansę na wygraną sprawę w sądzie?
@Beata
Sprzedawca zawsze odpowiada za wady, które zataił, tzn. znał, ale nie powiadomił o nich kupującego. Wada ukryta nie zawsze jest równocześnie wadą zatajoną. Dla ważności umowy nie ma znaczenia, czy jej wzór został pobrany z Internetu. Termin sześciu miesięcy dotyczy ciężaru dowodu, ma dlatego znaczenie dopiero po ustaleniu, czy doszło do skutecznego wykluczenia odpowiedzialności czy nie. Bez zapoznania się ze wszystkim okolicznościami sprawy ocena szans na wygraną jest niemożliwa.
Poszukuję prawnika do dochodzenia sprawiedliwość przed Sądem Niemieckim, oszustwo ze strony firmy Auto1.com..??
Razem z Męzem kupilismy samochod w komisie (5-letni). Okatuje sie ze jest wyciek ze skrzyni automatycznej. Czy gwarancja obejmie naprawe ? Czy jest to przez uzywanie samochodu ?
@Komki komki
Wszystko zależy od tego, czy sprzedawca wykluczył rękojmie i czy miał do tego prawo (bo komis przykładowo jedynie pośredniczył w zawarciu umowy z osobą prywatną). Bez zapoznania się z treścią umowy nie jestem w stanie ocenić stanu prawnego.
Przed dwoma laty syn kupil suto od chandlaza i potym czadie chcial dprzedac i okazalo sie ze auto mialo stluczke .Czy moge cos z tym zrobic? Nadmienie ze chandlarz nas nie poinformowal o tym na co mam dwiadkow.
@Rafek lisiak
Zasadniczo roszczenia z tytułu rękojmi przedawniają się po dwóch latach od daty wydania pojazdu, ale jeżeli sprzedawca zataił wadę, okres przedawnienia wynosi 3 lata. Można nadal dochodzić roszczeń, przykładowo obniżyć cenę. Wszystko pod warunkiem, że mamy faktycznie do czynienia z zatajoną wadą.
Witam, kupiłem motocykl moim zdaniem z wadą ukrytą. Pojechałem obejrzeć motocykl w piątek, odpalil, lecz nie można było zrobić jazdy testowej ponieważ miał tablice sezonowe. W sobotę pojechałem odebrać motocykl busem, wstawiłem do garażu. Następnego dnia chciałem go odpalić, lecz rozrusznik bardzo mocno strzela w środku, dotego motocykl nie odpala w ogóle. Chciałbym oddać motocykl, ponieważ kupowałem sprawny a otrzymałem nie odpalający. Mam takie prawo?
Witam.
Kupiłem auto od autohandlu w Niemczech, Honda 2012 rok prod.
Auto miało być po akcie wandalizmu, tak jest w umowie : vandalizmusshaden
miało brakować kilku części elektrycznych. Po przyjeździe na miejsce nie można go było odpalić ze względu na brak tych części elektrycznych.
Po przywiezieniu auta do Polski i po sprawdzeniu okazało się że auto jest po powodzi w 2012 i od tamtej pory nigdy nie jeździło.
Czy mam szansę na zwrot auta i odstąpienie od umowy ze względu na wady ukryte.?
Witam. Jeżeli kupiłem auto od osoby prywatnej. Kupiłem auto z wadą która jest zapisana na umowie. A okazało się że to jest inna wada. W umowie jest napisane że osoba sprzedająca nie odpowiada za wady i jest bez jakiejkolwiek gwarancji sprzedawany z wykluczeniem rażącego niedbalstwa i zagrożenia życia – jest sens oddawać to do prawnika. Jest jakaś szansa na wygraną? Dodam, że zrobiłem Tuv i ta wada nie wyszła w nim. Pozdrawiam
@Krystian
Osoba prywatna mogła wykluczyć odpowiedzialność za wady. Jeżeli wada wyszła dopiero przy TÜV-ie, trudno będzie udowodnić sprzedawcy, że wiedział o wadzie i ją zataił (wtedy odpowiadałby mimo wykluczenia odpowiedzialności). Szanse na wygraną są niewielkie.
@Michał
Opis towaru nie zgadza się ze stanem faktycznym. Akty wandalizmu na mają tak daleko idącego wpływy na stan techniczny pojazdu jak zalanie. Może Pan odstąpić od umowy, oddać samochód i domagać się zwrotu pieniędzy.
@Michal1995
Jeżeli jest to faktycznie wada zatajona, może Pan odstąpić od umowy, oddać motor i domagać się zwrotu pieniędzy. Zatajona wada to taka, o której sprzedawca wiedział, ale nie poinformował o niej kupującego.
Panie Kamilu bardzo proszę o pomoc. Kupiliśmy w Niemczech od Polaka samochód zajęty przez komornika w Polsce. W jaki sposób możemy wybrnąć z sytuacji? Chcemy zwrócić auto sprzedającemu. Czy wystarczy przesłać listownie odstąpienie od umowy na podstawie (§§ 440, 323, 346 bgb)?
@Katarzyna
Zajęcie przez komornika to wada prawna, której nie da się naprawić. Nie trzeba wyznaczać dodatkowego terminu, można od razu odstąpić od umowy i domagać się zwrotu ceny w zamian za zwrot samochodu.
Witam kupilam auto W holandi w serwisie mam tylko fakture minelo od kupna 3 tygodnie okazalo sie ze auto nie jest zdolne do jazdy komputer pokazał ok 40 błędów i 4 samego silnika turbina nie odpala czy mam jakiekolwiek prawa ? Co z tym zrobić
@Ewelina
Obowiązuje prawo niderlandzkie. Nie jestem niestety w stanie pomóc.
Witam. Zakupiłem auto marki Mazda 3 w Autohaus mazda w Moers. Sprzedawca zapewniał mnie ze auto jest bezwypadkowe a w 100%nie jest co potwierdził mechanik z innego serwisu Mazdy w Krefeld. Dodam iż na umowie kupna sprzedaży nie jest zapisane że auto jest unfallfrei. Zapewniał mnie,, słownie,,. Po kilku naszych próbach rozmowy ze sprzedającym powiedział że o niczym nie wiedział i główna siedziba Mazdy w niemczech czyli w Leverkusen bierze na siebie odpowiedzialność i chce to auto naprawić. Dodam iż do wymiany jest cały tył i układ wydechowy. Zapłaciłem za auto bezwypadkowe. Czy mogę domagać się oddania auta lub zwrotu części pieniędzy zapłaconych za auto,, bezwypadkowe,, ? Auto zakupione w marcu 2019.dziekuje za pomoc. Pozdrawiam
@Mazda 3
Nawet po naprawie auto będzie „powypadkowe”. To istotna wada, może Pan odstąpić od umowy. Problematyczne będzie udowodnienie, że sprzedawca zapewnił bezwypadkowość pojazdu. Bez świadków się to raczej nie uda.
Witam sprawa wygląda tak, auto kupilem na raty w komisie DE w marcu 2019,. 2dni temu samochod na a4 stanął, silnik jest do remontu.
Autoland dał gwarancje na 2 lata, czy istnieje możliwość odstąpienia od umowy albo czy naprawią je za darmo? Koszt naprawy pewnie około 6tys euro
@Mate
Warunki gwarancji wynikają z umowy gwarancyjnej, bez zapoznania się z nią, nic na ten temat nie mogę powiedzieć.
Zawsze przysługują Pan obok gwarancji prawa z tytułu rękojmi. Profesjonalny sprzedawca nie mógł wykluczyć rękojmi. Przy używanych towarach mógł jedynie skrócić okres do jednego roku. Może Pan więc nadal dochodzić swoich praw. Musi Pan w pierwszej kolejności wezwać sprzedawcę do naprawy w rozsądnym terminie. Jeżeli tego nie zrobi, może Pan odstąpić od umowy.
A wie Pan jak to zrobić? Mam do komisu 450km a bez auta ciężko tam pojechać, auto jest u nich przyjechało na lawecie. Mam kontakt mailowy i telefoniczny. Prosze o maila podeślę Panu umowe jeśli to możliwe. Sprawa wygląda tak że do remontu silnik po przejechaniu 12tys km, samochód ma przejechane 131tys km.